Cuộc Ðời Ðức Phật
85
mà có? Có hành là vì có vô minh. Hành do vô minh mà có."
Ngài suy nghĩ:
"Vì thế cho nên chính vô minh là gốc rễ của ưu bi khổ não và lão tử.
Diệt vô minh là diệt hành. Diệt hành là diệt thức. Diệt thức là diệt
danh sắc. Diệt danh sắc là diệt lục nhập. Diệt lục nhập là diệt xúc.
Diệt xúc là diệt thọ. Diệt thọ là diệt ái. Diệt ái là diệt thủ. Diệt thủ là
diệt hữu. Diệt hữu là diệt sanh. Diệt sanh là diệt lão và tử. Hiện hữu
là khổ đau. Ái dẫn dắt từ sanh đến tái sanh, từ khổ đến khổ khổ.
Ðoạn ái, chúng ta tránh được sanh; đoạn ái, chúng ta ngăn được
khổ. Sống đời thánh thiện là ái bị tiêu trừ, và thế là chúng ta hết chịu
sanh diệt đau khổ."
Khi bình minh vừa ló dạng, bậc vô thượng sĩ đó đã hiển nhiên là một
đức Phật. Ngài tuyên bố:
"Ta đã trải qua vô lượng kiếp luân hồi sanh tử. Ta đã hoài công tìm
kiếm kẻ xây nhà. Ồ, vòng tái sanh miên viễn đau thương khốn nạn
biết bao! Nhưng, hỡi kẻ xây nhà, rốt cuộc ta đã nhận ra ngươi.
Ngươi không còn xây nhà được nữa. Rui mè, tường vách đều bị sụp
đổ tan tành. Núi rừng cổ xưa tan vỡ; tâm trí đạt đến niết bàn; sanh
không còn thì ái cũng diệt."
Cả trái đất rung chuyển mười hai lần, cả trần gian giống như một
đóa hoa vĩ đại. Chư thiên tán thán:
"Ngài mang ánh sáng cho nhân thế đã đến; Ngài che chở cho nhân
gian đã đến! Con mắt mù lòa lâu đời của thế nhân nay được khai
sáng, con mắt của nhân gian nay được hào quang rọi sáng từ đây.
Hỡi đấng chinh phục vinh quang, Ngài đã mang lại cho vạn loại hữu
tình những điều mà chúng khao khát. Nhờ ánh sáng tối thượng của
