Công Quý, Lê Thượng, Nguyễn Tấn từ nước Xiêm đến, bảo Trừng rằng:
Nay vua đóng ở Vọng Các, ủy cho ta ở tản ra hòn đảo ngoài bể để dò thám,
bỗng gặp nhau ở đây, sẽ tính thế nào ? Trừng nói rằng: Nay nên thừa cơ
giặc phòng bị sơ sài đêm đi đánh úp Long Xuyên để làm đồn trại trước
xướng tiếp ứng nghĩa chiêu tập quân trốn đi, để mưu tính về sau, bẩm lên
hành tại, chờ chỉ xếp đặt, mọi người cho là phải. Trừng mới cùng bọn
Thượng, Tân tiến đánh đồn giặc ở Long Xuyên, phá được, bắt được binh
nhung của giặc là Trực (không biết họ), Trừng đóng quân ở Ông Do, sai
bọn Nguyễn Văn Nhân dâng tù bắt được đến hành tại, rồi tiến giữ Long
Xuyên. Vua bảo rằng: Long Xuyên là địa đầu tỉnh Gia Định, giặc tất phải
lấy đấy để làm nơi nom nhòm thuyền ở biển, vả lại chỗ ấy không tiện
đường thủy, đường bộ nào khác, các tướng đem cô quân giữ nơi xa xôi,
giặc nếu đến bất ngờ thì không còn sót mống nào, nên sai đem ngay thuyền
ra hòn đảo ngoài biển để dò thế giặc mà tính dần dần. Văn Nhân lại đến thì
tướng giặc là Phạm Văn Sâm đem quân đánh úp, quân của Trừng đắm chết,
Thượng, Tấn đều chết. Trừng lẻn trốn rồi bị giặc bắt được. Sâm hỏi Trừng
rằng: Người đã đầu hàng ta, ta đãi người không bạc, cớ sao làm phản.
Trừng mắng rằng: Ta hàng người là dối, bỏ người là vì nghĩa. Chủ ta còn, ta
không có lý hàng người; cần giết thì giết, việc gì phải hỏi nhiều. Sâm đem
giết, Trừng đến lúc chết, mắng không dứt lời. Quý cướp được chiếc thuyền
nhỏ, về nước Xiêm, đem việc ấy tâu lên, vua bảo rằng: Các tướng không
biết binh pháp, cho nên có trận thua ấy, phàn nàn vô cùng.
Nguyễn Đăng Vân
Không biết người ở đâu. Vân sức lực hơn người, khi tuổi còn nhỏ, Tây tặc
Nguyễn Văn Huệ yêu lắm, nuôi làm con, vì có tiếng giỏi võ, bọn giặc thờ
làm thầy. Đến khi lớn, Vân biết việc làm của Tây tặc là tiếm ngụy, liền có ý
bỏ nơi ám muội đến chỗ quang minh. Khi Tây tặc vào cướp Gia Định, vua
phải dời đi, Vân giả cách là bị chứng phong, câm không nói được. Đến khi
vua đi sang Vọng Các, mùa thu năm Đinh Mùi, Vân đem thuộc hạ lẻn ra
hải đảo yết kiến vua ở hành tại, lạy tạ xin hàng, vua trao cho chức Cai cơ.
