Vũ Văn Lượng
Người huyện Tân Hòa, tỉnh Gia Định, trước người Quảng Bình, đời ông là
Hạnh dời vào Gia Định, Lượng lúc nhỏ hay tức giận và hào hiệp không
chịu ràng buộc, cha là Trung nhiều tiền của, Tây Sơn vào cướp, khổ về
cướp bóc, cứ muốn bỏ bừa giặc lấy không hết, lại ỉa vào chỗ còn lại, Lượng
giận bảo Trung rằng: "Tây Sơn coi ta như chó, xin cử nghĩa binh giết giặc
ấy để rửa hận". Thế rồi Trung chết, Lượng bèn bán hết gia tài, ngầm kết các
hào kiệt, bọn Võ Tánh, Mạc Văn Tô và Nguyễn Văn Hiếu đều đến hội họp,
quân ngày càng nhiều, nhà không đủ cấp, thường cướp bóc nhà giàu để
nuôi quân, quân có đến hơn vạn, bèn tôn Võ Tánh làm người trên nhất,
đóng ở nguyên Khổng Tước, chống cự với giặc, giặc đi qua liền giết ngay,
giặc không dám phạm. Năm Đinh Mùi vua từ Vọng Các về, đóng ở Hối Oa,
Lượng đến yết kiến vua, cho làm Tổng binh cai cơ doanh Tiền phong, theo
Tánh đi đánh giặc, Lượng xin tự đương một đạo, đánh nếu không dược, xin
theo quân pháp, vua khen rồi y cho. Tánh đánh giặc ở Ba Lai, bị thua, các
chiến thuyền bị giặc cướp hết, Lượng đem quân cảm tử vài chục người, giả
làm một chiếc thuyền buôn theo sau, giặc được thắng trận về, đỗ ở sông
Long Hồ, uống rượu bừa bãi, hát
xướng không phòng, bị Lượng rình lúc giặc ngủ say, sẽ chèo đến giáp
thuyền giặc, liền nhảy lên chém một đầu giặc treo trên đèn lồng, hô to giặc
giặc, quân giặc giật mình dậy, hoảng hốt, không kịp xếp đặt nhảy xuống
nước chạy, chết đuối rất nhiều, Lượng lấy được hết thuyền trước, lại lấy
được thuyền giặc 6,7 chiếc, tin thắng trận tâu lên, vua rất khưởng, rồi thăng
làm Trung quân tả chi hiệu úy. Lúc mới mở mang, các tướng vâng mệnh đi
đánh trận, đều lạy vua và hoàng hậu rồi đi, theo như lễ người nhà, Lượng
nói riêng với người rằng: "Đâu có làm tướng lại lạy người đàn bà ư !". Vua
nghe tiếng giận bảo rằng: Quân vũ phu ngạo nhờn vô lễ, sai trói bỏ ngục,
rồi tha, giáng xuống Cai đội. Giặc biển Đồ Bà đóng lâu ở biển, Lượng theo
viên Bảo hộ là Nguyễn Văn Nhân đánh đuổi được. Năm Quý Sửu theo vua
đi đánh trận, quân đóng ở Nha Trang, Lượng cùng Tiền chi hiệu úy là
