(1848) cất làm Thái bộc tự khanh sung Sử quán toản tu; năm thứ 8 (1855)
được hàm ấy về trí sự. Bá Điều trải lần về ban học chức, khi cáo lão về nhà
dạy học, học trò tới học đông, năm 64 tuổi thì chết. Con là: Đệ đỗ cử nhân,
Địch được ấm thụ đều trải bổ tri huyện, còn Tuần và Trinh đỗ tú tài.
Nguyễn Văn Lý
Tự là Tuần Phủ, người huyện Thọ Xương tỉnh Hà Nội (Nay thuộc quận Ba
Đình, Hà Nội), cao tổ là Hy Quang Hiển làm quan nhà Lê đến Công bộ
Thượng thư Hiển quận công, về sau con cháu có nhiều người hiển đạt, đến
đời bố là Vọng đỗ sinh đồ đời Lê, gặp Tây Sơn không làm quan; Văn Lý
lúc nhỏ có chí học, Minh Mạng năm thứ 13 (1832) đỗ tiến sĩ, do Hàn lâm
biên tu bổ Tri phủ Thuận An, chuyển sang Viên ngoại lang Bộ Lại, từng
làm Lang trung. Đầu năm Thiệu Trị (1841) đổi Án sát sứ ở Phú Yên, vì
mắc việc phải miễn quan, lại khởi phụ làm tu văn quy mắc bệnh về nghỉ,
sau bổ Giáo thụ phủ Thường Tín, rồi lĩnh đốc học Hưng Yên. Vốn tinh
thông về Dịch lý, năm Tự Đức thứ 17 (1864) bị triệu tới Kinh sai bói quẻ
Thi, lại tự nghĩ tuổi già bày tỏ thành thực phụ tâu nói: "địa diện Hải Dương
là nơi yếu hại xin dặt 3 đồn để ngăn cửa biển, cùng 4 cửa biển lớn ở Nam
Định thực là nơi phì nhiêu xin cho thời thường khai khẩn". Lời tâu dâng lên
được xuống chỉ ưu đãi cho về, rồi theo tuổi xin về dưỡng lão, được gia Hàn
lâm viện trước tác trí sĩ, năm 74 tuổi thời chết.
Văn Lý việc học rất ngay thẳng, trọng đạo lại trung thực và thơ văn chuộng
về ý cách, nên Nội các là Hà Quyền cùng Đô ngự sử là Phan Bá Đạt thường
giao tiến lên vua; trước đây vãn niên là Thương Sơn công có đề bài tựa ở
tập thơ, khen là bậc văn học kỳ cựu, lại nói: "Đãi cát mới thấy vàng, đẽo đá
mới được ngọc, đó là con người đã suy xét đến cùng cực, nên thơ văn mới
được xương thịnh". Đủ thấy suy tôn khen ngợi là thế. Trước sau giảng học
được 20 năm có lẻ, người tới học thành tựu cũng nhiều, có trước tác 4
quyển "Đông Khê thi tập", 5 quyển "Văn tập" và 1 quyển "Tự gia yếu
