Văn Siêu ở Hàn Các đã lâu, nên cáo văn điển sách của triều đình phần
nhiều ông soạn thảo cả, vì thế văn học được vua biết đến. Đương thời đều
tôn trọng ông. Tới tuổi già rút lui thích bảo ban kẻ hậu học, mà giảng sách
biện biệt ngay thẳng chỗ giống chỗ khác lấy nghĩa lý làm chủ, có tước tác 6
quyển về "Chư kinh khảo ước", "Chư sứ khảo ước", "Tứ thư trích giảng" và
"Tùy bút lục", cùng 4 quyển thi tập, 5 quyển văn tập, 5 quyển Địa chí loại,
nay có san hành. Con là Dĩnh bổ làm phân phủ ở phủ Nho Quan.
Nguyễn Dục
Tự là Tử Minh, người tỉnh Quảng Nam, tiên tổ quê ở Lễ Dương, sau
chuyển làm nhà ở Hà Đông (Nay thuộc tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng). Dục
lúc nhỏ hiểu biết nhanh nhẹn, có tiếng văn hay, Minh Mạng năm thứ 19
(1838) đi thi hội trúng Ất khóa (phó bảng). Có mẹ già xin cho phụng dưỡng
tới khi chết. Thiệu Trị năm thứ 3 (1843) lúc đầu bổ Kiểm thảo, chuyển
Đồng tri phủ ở Kiến Thụy, lại đổi trước tác sung Sử quán biên tu, chuyển
Nội các hành tẩu. Năm thứ 7 (1847) vì ốm xin về, lấy sách vở làm vui được
10 năm có lẻ, học trò có nhiều người thành tựu. Tự Đức năm thứ 14 (1861)
lại khởi lĩnh Giáo thụ ở Điện Bàn, chuyển Đốc học Quảng Ngãi. Năm thứ
17 (1864) đổi bổ Viên ngoại, lĩnh Lang trung Bộ Lại. Bấy giờ sinh viên ở
Quốc tử giám phần nhiều vắng thiếu, vua nhân hỏi Tham tri Bộ Lại là
Phạm Phú Thứ rằng: "ở tỉnh Quảng Nam có người nào phẩm hạnh đoan
chính không". Phú Thứ thưa: "Có Dục", tức thì cất lên Tế tửu vì đặc cách
lựa chọn, chẳng bao lâu xin từ cổ bệnh. Vua úy dụ lưu lại, rồi sung Phó chủ
khảo trường Bình Định. Năm thứ 21 (1868) đổi Thị độc học sĩ, lại lĩnh Đốc
học Quảng Nam … Năm thứ 25 (1872) cất lên thị lang bộ Lễ sung giáo đạo
ở nhà Dục Đức. Dục khăn áo nghiêm chính chỉnh tề nên Hoàng tử vẫn
kính. Năm thứ 27 (1874) tháng 2 có tế Giao, vua chuẩn cho Hoàng tử tế
thay, khi mới tới đàn sở, Hữu quân là Lê Sỹ tặng cái quạt lông, Dục hặc là
không đúng, vua khen, thưởng cho sa lụa. Năm thứ 29 (1876) Dục tuổi 70,
lại ốm xin cáo về, vua đặc cách cho nghỉ hạn 3 tháng, lại cho 50 lạng bạc,
sắc cho địa phương thời thường hỏi thăm, khi mãn hạn lại phúc tấu. Năm
