ĐẠI VIỆT SỬ KÝ TOÀN THƯ - Trang 1267

thế bị bài chức.
Mùa đông, tháng 10, ngày 15, vua băng. Các quan dâng tôn hiệu là Khoát
Đạt Duệ Thông Cương Nghị Trung Chính Ôn Nhu Hoà Lạc Khâm Minh
Văn Tứ Doãn Cung Khắc Nhượng Mục Hoàng Đế, miếu hiệu là Huyền
Tông.
Tháng 11, ngày 13 rước linh cữu Huyền Tông Mục Hoàng Đế về chôn ở
lăng Quả Thịnh, lập điện Càn Long để thờ theo về quê hương của hoàng
thái hậu.
Trước đây, khi Thần Tông băng, hoàng thứ tử Duy Cố mới lên 2 tuổi,
Vương và chính phi Trịnh Thị [29a] Ngọc Lung nuôi ở trong phủ, chăm sóc
dạy dỗ nên người. Đến đây, Huyền Tông băng, không có con nối, Vương
bèn xuống chỉ dụ cho Tiết chế phủ và các đại thần văn võ trăm quan rằng:
"Ta nghe: Thiên hạ là thiên hạ của Thánh tổ Thần tông hoàng triều. Trước
đây gặp vận nước nửa chừng suy đốn, đến nỗi kẻ gian thần họ Mạc tiếm
ngôi. Khi ấy, tổ tiên ta dấy nghĩa quân, suy tôn giúp đỡ liệt thánh hoàng đế
diệt trừ họ Mạc, thu phục kinh thành, mở mang bờ cõi, thế nước vững yên,
thông hiếu nước phương Bắc, được tấn phong tước vương. Nay ta kế thừa
công đức của tổ tông để lại, giữ việc ký tác của xã tắc sinh dân, dốc tiết
trung trinh, tỏ lòng trinh bạch, nối sửa nghiệp trước, giữ yên hoàng gia. Khi
Thần Tông Uyên Hoàng Đế còn trị vì thì cùng nhau cung kính, sửa sang
chính sự, khuya sớm lo toan, để gây dựng thái bình [29b]. Đến khi Thần
Tông Uyên Hoàng Đế băng hà thì mưu tính cho qua buổi truân chuyên
nguy hiểm, giúp rập tả hữu, để giữ nước cho khỏi cơn hoạn nạn gian nan,
tôn lập Đại Hành Hoàng Đế2788 khi còn ít tuổi lên ngôi, hun đúc thánh
đức, luyện rèn học thuật, thanh danh xa khắp phương ngoài. Tín nghĩa vừa
lòng thượng quốc, ân sủng được phong tước vương, vinh dự ban ấn vàng, ở
ngôi được gần 10 năm, thời tiết hoà thuận, liền năm được mùa, dân mạnh
của giầu, hiệu lệnh điển chương rõ ràng đầy đủ.
Hơn nữa, bên trong bốn biển bình yên, bên ngoài các man sợ phục. Đất đai
rộng, nhân dân đông, so với thời trước thực là khác hẳn. Ngờ đâu ngày 15
tháng 10 năm nay, Đại Hành Hoàng Đế chầu trời, mà chưa có con nối. Ta
nghĩ: "Ngôi báu cực kỳ quan trọng, chỉ có con của Tiên quân có hiền đức