ĐẠI VIỆT SỬ KÝ TOÀN THƯ - Trang 649

1536 Tức là Yên Phụ, Hà Nội ngày nay.
1537 Chỉ lần xâm lược nước ta vào năm 1407.
1538 Chữ (vũ) là do hai chữ chỉ và qua hợp thành. "Chỉ qua": có nghĩa là
"ngừng việc can qua". Những bọn quan lại hiếu chiến cho rằng như thế là
"bất vũ" nghĩa là không anh hùng, không có uy vũ.
1539 Hương hộ: là những hộ tìm kiếm hương liệu.
1540 Tức bài Bình Ngô Đại cáo do Nguyễn Trãi soạn. Khi dịch bài này,
chúng tôi đã tham khảo các bài dịch của Bùi Kỷ, Đào Duy Anh, Bùi Văn
Nguyên, Vũ Khiêu.
1541 Do câu "điếu dân phạt tội" ở Kinh Thư, nghĩa là thương xót nhân dân,
đánh kẻ có tội.
1542 Lưu cung: vua Nam Hán, sai con là Hoằng Thao đem quân sang xâm
lược nước ta, bị Ngô Quyền đánh bại
1543 Triệu Tiết: viên tướng nhà Tống, sang xâm lược nước ta, bị Lý
Thường Kiệt, đánh bại.
1544 Nguyên văn: Toa Đô bị bắt ở cửa Hàm Tử. Ô Mã bị giết ở sông Bạch
Đằng, chúng tôi sửa một chút cho đúng sự thật lịch sử
1545 Dân đen, con đỏ: là chỉ nhân dân nói chung.
1546 Muốn tiến về đông: Nguyên văn là "dục đông", câu trong Hán thư.
Khi Lưu Bang bị Hạn Vũ bắt vào Tây Thục, bực dọc nói: "ta cũng muốn
tiến về đông, sao chịu ở mãi chốn này". Câu này ý nói nghĩa quân chỉ lăm
lăm muốn tiến về Đông Đô (Hà Nội)
1547 Sử ký, Tín Lăng Quân truyện: Tín Lăng Quân người nước Nguỵ nhge
tiếng Hầu Doanh là một hiền sĩ, đem xe đến đón, mình ngồi phía hữu, để
trống chỗ bên tả cho Hầu Doanh. "Để dành phía tả" là có ý khao khát, tôn
trọng người hiền.
1548 Nguyên văn: "Yết can vi kỳ", chữ trong Hán thư, ý nói cuộc khởi
nghĩa có tính chất quần chúng rộng rãi.
1549 Manh lệ: manh chỉ dân thường, nông dân; lệ là những người bị lệ
thuộc, như nô tỳ, Mạnh lệ là những người có thân phận hèn kém trong xã
hội cũ.
1550 Nguyên văn: "Đầu lao tướng sĩ". Xưa có viên tướng giỏi, được biếu