219
TẬP 6: DANH NHÂN CÁCH MẠNG VIỆT NAM
tìm biện pháp đối phó, nhờ sự giúp đỡ của nhân dân nên đã phát
hiện ra tên gián điệp của Tàu Tưởng nằm vùng nấp trong vỏ bọc thợ
sửa radio...
Sau đó, Đoàn 559 tổ chức ngay đội khảo sát mở tuyến do Đoàn
trưởng Võ Bẩm trực tiếp chỉ huy.
Lâu nay đã có nhiều ý kiến tranh luận, trao đổi nhằm làm sáng
tỏ một sự kiện của lịch sử là vị trí đầu tiên mà Đoàn 559 đã chọn để
làm điểm xuất phát của đường huyền thoại Hồ Chí Minh tại đâu?
Trong hồi ký Những nẻo đường kháng chiến, ông Võ bẩm cho biết:
“Qua tìm hiểu địa hình tây nam Quảng Bình, miền tây Vĩnh Linh và
Trị - Thiên, để đảm bảo bí mật lại tránh được những nơi núi non quá
hiểm trở, kết hợp nghiên cứu con đường do Lữ đoàn 270 của Quân khu
4 mở để cơ động lực lượng phòng thủ khu vực giới tuyến, chúng tôi
quyết định chọn Khe Hó làm điểm xuất phát cho tuyến giao liên vận
tải Trường Sơn. Khe Hó là một lạch nước sâu, nhỏ, ở dưới chân dãy
núi Động Nóc, gần thượng nguồn rào Thanh, tây nam Vĩnh Linh; cách
nông trường Bãi Hà non một cây số về phía tây nam; cách giới tuyến
quân sự tạm thời không xa. Từ Khe Hó, theo bước chân của người đồng
chí Vân Kiều, chúng tôi phát triển theo hướng tây nam, qua làng Mít,
vượt đỉnh 1001, đỉnh 1600, vượt sông Bến Hải, qua đỉnh 1701 còn gọi là
động Voi Mẹp - động Hàm Nghi. Địa danh này là chứng tích của một
thời đất nước đang cơn bĩ cực...
Leo được lên tới động Hàm Nghi, chúng tôi còn bắt gặp nơi đây
những cây chè, gốc cam của quan quân nhà Nguyễn trồng thuở ấy. Sau
này có những lúc trong tháng ngày trụ bám trên tuyến, bị sốt rét, tôi
cũng được anh em cho ăn những quả cam hiếm hoi, uống những bát
nước chè xanh tươi mát của những bậc tiền nhân để lại. Nhấm nháp
những búp chè, quả cam gần như cây trái hoang dại, trong tôi trào lên
cảm giác chua chát về những tháng ngày nước nhà tối tăm trong đêm
trường nô lệ. Lẽ nào giờ đây, với một chính Đảng anh minh, Nhà nước
công - nông, một quân đội bách chiến bách thắng, chúng ta lại phải
chịu cảnh nước nhà bị chia cắt?
