ĐIỂN HAY TÍCH LẠ - Trang 184

Tô quyết một chết, không chịu đầu hàng và xin đem giết đi. Chúa Hung Nô
thâm độc, mỉm cười nói:
- Nó muốn chết thì có khó gì, nhưng khi nào ta cho nó chết ngay đâu. Ta
còn phải làm cho nó chịu đủ điều khổ nhục để xem cái gan nó to bằng nào.
Rồi chúa Hung Nô sai giam Tô vào một cái hầm đất tối tăm, hằng ngày
chẳng cho ăn uống gì cả.
Thương hại cho Tô Võ, bị giam trong hầm chăn chiếu không có, ngày đêm
lại có mưa tuyết, đã đói lại rét, chẳng biết kiếm gì ăn cho no lòng, đành
phải lượm những cục tuyết và nhặt những lông áo chiên tạm nhai cho đỡ
đói. Đến năm hôm, chúa Hung Nô lại sai người đến dò xem thì thấy Tô vẫn
ngồi chẩm hẩm, vẻ mặt như thường.
Lấy làm lạ, chúa Hung Nô hạ lịnh đem Tô Võ lên Bắc Hải là một miền
hoang vu, quanh năm giá rét, giao cho một đàn dê đựa, bắt phải chăn nuôi;
và ra lịnh nếu bao giờ đàn dê ấy đẻ con thì mới cho về nước.
Biết rõ sự tàn bạo đê hèn của chúa Hung Nô, Tô Võ chỉ mỉm cười.
Nhờ sự luyện tập chịu đựng khổ cực, có lúc đun mình bên lửa nóng, có lúc
lại mình trần tắm tuyết, gội mưa ngày còn nhỏ nên Tô Võ xem thường cảnh
đọa đày, vất vả. Ở Bắc Hải, ban ngày Tô đuổi đàn dê ra một bãi cỏ cho tự
do đi lại kiếm ăn; còn mình thì tìm bắt những chuột đồng và bứt cỏ ăn tạm
qua ngày. Tối đến lại dồn đàn dê về trong hầm nằm nghỉ. Ở đây, ngoài đàn
dề làm bầu bạn, Tô Võ còn một lá cờ tiết mao của vua giao cho khi đi sứ là
biểu hiện của một sứ mạng trọng đại, Tô cầm luôn trong tay, không lúc nào
rời. Tháng lụn ngày qua, trải năm này sang năm khác, những lông trên thân
lá cờ dần dần trút rụng hết, chỉ còn trơ lại cán không.
Ở sa mạc Bắc Hải lâu năm, một hôm Tô Võ nghĩ được một kế viết thư về
Hán báo tin. Tô viết nhiều bức thư vào mảnh lụa áo, rồi buộc vào chân
chim nhạn mà Tô bắt được, thả cho chim nhạn bay đi.
Về mùa đông, chim nhạn ở Bắc Hải đổ về Trung Nguyên, bay vào vườn
Thượng Lâm của nhà vua làm ổ. Vua Hán bắt được, mở thư ra xem mới
biết Tô Võ còn sống ở một chỗ cực kỳ khổ cực, lấy làm mủi lòng, thương
xót vô cùng. Mãi đến 19 năm, bấy giờ Hung Nô yếu thế, thất bại, xin hòa.
Chúa Hung Nô nói dối là Tô Võ đã bị bịnh chết từ lâu, nhưng vua Hán đưa