Nam lập nghiệp. Ngoài sinh viên du học thuần túy, từ năm 2012 nổi
lên hình thức du học tiếng Nhật cho nhiều bạn trẻ Việt Nam sang
Nhật để lao động kiếm tiền từ việc làm thêm. Số lượng du học sinh
này hiện tại đang chiếm số lượng ngày càng đông với tốc độ tăng
lên mỗi năm khoảng 10 nghìn người.
Hầu hết doanh nghiệp Nhật sử dụng lao động Việt Nam đều
khen ngợi người lao động Việt Nam chăm chỉ và giỏi hơn lao động các
nước khác. Sinh viên Việt Nam cũng thường được khen ngợi và đạt
được nhiều thành tích cao ở các trường học. Có một câu chuyện về
một lao động Việt Nam tạm trú bất hợp pháp ở Nhật làm tôi suy
ngẫm mãi và thấy buồn về số phận những con người lao động
chân chính không có hoàn cảnh để lao động chân chính.
Tôi nghe câu chuyện này từ Tổng Lãnh sự quán Việt Nam ở Osaka.
Có một người chủ doanh nghiệp Nhật ở tỉnh Shiga lặn lội đến tận
Tổng Lãnh sự quán ở Osaka cách xa gần ba tiếng đi ô tô để hỏi cách
tìm giúp nhân viên Việt Nam bỏ trốn của công ty bà. Bà giám đốc
ấy kể rằng, chị nhân viên ấy là người rất tốt và chăm chỉ. Bao
nhiêu năm làm việc, chưa một nhân viên Nhật nào nhớ đến sinh
nhật của bà, nhưng chị nhân viên ấy đã tổ chức sinh nhật cho bà và
sống rất tình cảm. Hết hạn lao động ba năm theo đúng chương
trình tu nghiệp chị phải về nước. Bà đã làm buổi chia tay nhân viên
tối hôm đó và sáng hôm sau toan đưa chị ra sân bay bằng ô tô.
Sáng hôm sau, khi vào phòng chị, thì chị đã biến mất, đồ đạc vẫn
còn nguyên. Bà giám đốc ấy rất lo lắng và muốn biết sao chị
phải trốn đi. Bà đề nghị với Tổng Lãnh sự quán về việc giúp đỡ chị
nhưng không biết có giải pháp nào. Câu chuyện trên khiến tôi suy
nghĩ nhiều về hoàn cảnh của những người lao động Việt Nam tại
Nhật. Đôi khi họ lao động bất hợp pháp cũng vì họ không còn lựa
chọn nào khác tốt hơn. Một người tu nghiệp sinh phải bỏ rất nhiều
tiền để sang Nhật lao động trong ba năm. Công việc họ làm ở Nhật
