Trước khi viên tịch, Phật Thích Ca Mâu Ni (Sakya Mani) không để lại
bất cứ kinh văn có tính chuẩn mực nào giống như “Kinh Thánh” của đạo
Cơ đốc hay “Kinh Coran” của đạo Hồi và khi ấy, Phật giáo cũng mới chỉ là
một chi phái nhỏ trong số rất nhiều tôn giáo lớn ở Ấn Độ. Nhưng kể từ thời
đại Thích Ca Mâu Ni, Phật giáo đã có những chi phái của mình, như chi
phái do người em họ Devadatta của Đức Phật lập nên chẳng hạn.
Các đệ tử của Phật tổ cũng có những kiến giải không giống nhau về giáo
lý Phật giáo. Những người có tư tưởng khác biệt thường sẽ viết ra một bộ
kinh văn và lập nên giáo phái của riêng mình. Bởi vậy, mấy ngàn năm qua,
các tông phái Phật giáo ra đời như nấm sau mưa, tổng hợp các loại kinh văn
từ những tông giáo này có thể phải mấy đời mới đọc hết. Đại Thừa, Tiểu
Thừa, Mật Tông là những nhánh chính, còn những nhánh nhỏ khác thì
nhiều vô kể. Tiểu Thừa có Tuyết Sơn Bộ với thuyết “nhất thiết hữu bộ” (tất
cả, quá khứ, hiện tại và tương lai đều hiện hữu đồng thời). Phật giáo Đại
Thừa ở Trung Nguyên có Thiên Đài Tông, Tịnh Thổ Tông, Pháp Tướng
Tông, Hoa Nghiêm Tông, Thiền Tông. Giáo phái Mật Tông Tây Tạng có:
Gelugpa giáo, Nyingmapa giáo, Kagyur giáo, Sakya giáo, Hoàng giáo,
Hồng giáo, Hoa giáo, Hắc giáo, nhiều đến nỗi hồi đi du lịch Tây Tạng, mặc
dù đã đọc rất nhiều sách, tôi vẫn lơ mơ không hiểu gì hết.
Nói nhiều như thế là để giải thích vì sao Phật giáo lại có nhiều tông phái
đến vậy.
Có thể thấy rằng, các vị cao tăng đều đắc đạo, sáng lập ra giáo phái riêng
ấy đều là những triết gia uyên bác. Phật giáo là tôn giáo có sức lôi cuốn
mãnh liệt với những con người trí tuệ siêu việt này. Thử nghĩ xem, nếu bạn
là người có trí tuệ vượt xa người bình thường, với tầm tư duy mà người
bình thường không có được và trên cơ sở không đi ngược lại những giáo lý
truyền thống, bằng con đường tôn giáo, bạn có thể phát biểu nhân sinh
quan, thế giới quan hay những kiến giải uyên thâm của bạn về thế giới tinh
thần, để được ngàn vạn người cảm phục, ngưỡng mộ và tin theo. Điều đó
