Hội Liên hiệp các dân tộc thuộc địa sống bằng tiền đóng
góp của hội viên. Mỗi hội viên đóng cho Hội mỗi tháng ba
phrăng Pháp, ngoài ra có những người hảo tâm ửng hộ tiền
cho Hội. Một hôm chúng tôi, trong đó có anh Nguyễn Ái
Quốc, nảy ra ý kiến táo bạo nhưng cũng đẻ ra nhiều vấn đề
khó khăn cần giải quyết. Sau chúng tôi quyết định cứ ra
báo. Chúng tôi thảo luận, đặt cho báo một cái tên: “Người
cùng khổ”
. Đấy là bước phát triển mới của Hội liên hiệp
các dân tộc thuộc địa.
Chúng tôi phải thu xếp rất nhiều việc để ra được tờ báo. Tôi
lúc đó làm nghề trạng sư ở Pa-ri, tôi hiểu pháp luật Nhà
nước Pháp, cho nên anh em cử tôi làm giấy tờ xin phép ra
báo. Tôi phải đến tòa án và các bàn giấy của Pháp để làm
mọi thủ tục cần thiết và cuối cùng thì xin được phép ra báo
“Người cùng khổ”. Hội không có nhiều tiền để ra báo. Chúng
tôi giao ước với nhau khi nào có tiền thì ra báo, cứ đủ tiền
thì ra, có khi nửa tháng một kỳ có khi một tháng một kỳ
không nhất thiết phải ra đều kỳ. Nghĩa là báo chúng tôi
không có ngân sách riêng. Chúng tôi tìm được chỗ in báo.
Đấy là một nhà in tư nhỏ bé ở phố Croát-xăng. Và sung
sướng biết bao, tờ báo của chúng tôi đã ra đời. Đấy là một
tờ báo khổ to, tên báo bằng chữ Pháp đặt ở giữa, tên báo
bằng chữ Ả-rập đặt bên trái và bên phải là tên báo bằng
chữ Hán do anh Nguyễn viết. Giá báo là 25 xu một số. Địa
chỉ lúc đầu của báo là nhà số 16 đường Giắc Can-lô, sau đổi
về số nhà 3 phố Mác-sê đê Pa-tri-ác-sơ, nơi đóng trụ sở của
Hội liên hiệp các dân tộc thuộc địa.
Cách làm việc của tòa soạn báo “Người cùng khổ” rất tập
thể. Chúng tôi không có ban biên tập làm việc thường
xuyên vì mọi người chúng tôi đều phải sinh sống hàng ngay
