Giữa thị trường và cơ quan kiểm duyệt
Mặc dù vậy, Trung Quốc vẫn còn xa mới có nền báo chí tự do. Năm 2004,
Trung Quốc đứng gần cuối trong bảng xếp hạng tự do báo chí của các tổ
chức theo dõi quốc tế - Freedom House (173 trên 192 nước) và Phóng viên
Không biên giới (162 trên 167 nước). Đảng Cộng sản tiếp tục theo dõi và
kiểm soát nội dung của truyền thông đại chúng, gồm cả mạng Internet, mặc
dù việc này ngày càng tốn kém và thiếu toàn diện hơn trước. Ban Tuyên
truyền Trung ương, chịu trách nhiệm về nội dung của truyền thông đại
chúng, vẫn là một trong những cơ quan quyền lực nhất trong Đảng. Nhà báo
Hà Thanh Liên, trong cuốn sách Kiểm soát báo chí ở Trung Quốc, phê phán
Đảng Cộng sản đã giới hạn tự do báo chí. Bà mô tả các nhà báo Trung Quốc
như đang “nhảy múa mà bị cùm tay chân”. Mặc dù vậy, bà cho rằng thương
mại hóa đã “mở ra khoảng trống trong việc kiểm soát truyền thông của chính
phủ Trung Quốc.”
Nhà trí thức ủng hộ dân chủ Lưu Quân Ninh nói: “Chính phủ đang ngày
càng mất kiểm soát báo chí.” Nhà văn Lưu Hiểu Ba, người đã ngồi tù nhiều
năm vì quan điểm chính trị của mình thì cho rằng: “Giờ đây chính người tiêu
dùng điều khiển sự trung thành của các nhà quản lý truyền thông.” Họ tỏ ra
sốt sắng một cách giả tạo với mệnh lệnh từ trên, nhưng thật lòng nỗ lực đáp
ứng sở thích của khách hàng.”
