Giải quyết vấn đề Trung Quốc-Đài Loan
Dù chính sách đối ngoại Trung Quốc có trở nên mềm dẻo đến thế nào
chăng nữa, vấn đề Đài Loan luôn là một điểm nhạy cảm khó thay đổi. Trước
nhận định rằng quyền lực của Đảng Cộng sản Trung Quốc sẽ tiêu tan nếu
Đài Loan tuyên bố độc lập, các lãnh đạo Trung Quốc vốn dễ dao động buộc
phải có động thái đe dọa sử dụng vũ lực đối với sự độc lập chính thức của
Đài Loan, và phải đủ mạnh để ép Đài Loan xuống thang. Năm 1995-1996,
Trung Quốc đã dùng vũ lực và sẽ tiếp tục làm vậy, kể cả khi họ có thể phải
hy sinh Olympic 2008, nếu họ cảm thấy vị trí quyền lực đòi hỏi phải làm
thế. Cuộc đối đầu căng thẳng giữa các lãnh đạo Trung Quốc luôn lo lắng và
các lãnh đạo Đài Loan ủng hộ xu hướng độc lập là nguy cơ nghiêm trọng
đối với an ninh quốc gia của Hoa Kỳ. Theo Đạo luật Quan hệ với Đài Loan,
Hoa Kỳ cam kết hỗ trợ Đài Loan tự phòng vệ.
Lạ lùng thay, eo biển Đài Loan, nơi mà các lực lượng quân sự của Hoa Kỳ
dễ bị điều động tham chiến nhất, lại là nơi chúng ta luôn tự nhủ không được
can thiệp về mặt ngoại giao. Hàng thập kỷ nay, các tổng thống Hoa Kỳ luôn
kiềm chế các phát ngôn về chính sách của họ. Họ nhắc đi nhắc lại đến phát
chán câu thần chú dung hòa - “Một Trung Quốc, ba Tuyên bố chung Trung -
Mỹ (ký năm 1972, 1979 và 1982) và Đạo luật Quan hệ với Đài Loan”, nhằm
duy trì nguyên trạng bằng cách ngăn Trung Quốc tấn công Đài Loan và kiềm
chế Đài Loan khiêu khích chiến tranh khi tuyên bố độc lập. Kể cả sau khi
chính quyền Clinton và Bush sửa đổi các “câu tụng kinh” này bằng cách
thêm vào tuyên bố công khai không ủng hộ độc lập của Đài Loan hoặc các
hành động đơn phương muốn thay đổi nguyên trạng, họ vẫn không thể ngăn
được các bước tiến ngày càng xa của hai nhiệm kỳ tổng thống Đài Loan gần
đây tới nền độc lập chính thức. Họ cũng thất bại trong việc ngăn Trung
Quốc phát triển lực lượng quân sự để giải quyết vấn đề Đài Loan bằng vũ
lực nếu cần, bao gồm việc lắp đặt hơn 700 tên lửa tại bờ biển Phúc Kiến, đối
