muốn đạt được mục tiêu cường thịnh. Tiến nhanh hay tiến chậm không phải
chỉ là bài toán về thời gian, đó là bài toán về sự sống còn. Trên một dòng
sông chảy xiết, chúng ta sẽ bị chìm nếu không bơi kịp theo dòng chảy.
Vấn đề đặt ra không chỉ là tăng trưởng GDP năm 2006 của Việt Nam ở
mức 8% hay hơn, hoặc nên chú trọng đến tốc độ tăng trưởng hay chất
lượng tăng trưởng, hoặc có nên chỉ dựa vào tốc độ tăng trưởng của GDP để
làm thước đo phát triển hay không? Những cuộc tranh luận như thế sẽ rất
tốt nếu có thể vạch ra một con đường phát triển nhanh và bền vững như
mong muốn của mọi người dân Việt, nhưng sẽ trở nên nguy hiểm nếu dẫn
đến sự biện minh lý thuyết cho một chọn lựa tăng trưởng kinh tế chậm dần.
Những người lo ngại về chất lượng tăng trưởng kém thật ra không phải
không có lý, vì tốc độ tăng trưởng GDP chủ yếu được quyết định bởi khối
lượng đầu tư và chỉ số ICOR, trong khi đầu tư nước ngoài và đầu tư tư
nhân trong nước không tăng trưởng tương xứng với kỳ vọng do nhiều
nguyên nhân thì việc chạy theo chỉ tiêu về tốc độ tăng trưởng GDP sẽ dễ
khiến chính phủ đẩy mạnh đầu tư Nhà nước bằng cả hai nguồn: ngân sách
và tín dụng ngân hàng. Mà đầu tư Nhà nước, dù là đầu tư cho hạ tầng hay
cho doanh nghiệp quốc doanh bằng nguồn ngân sách hay vay nợ ODA,
phần lớn đều tỏ ra kém hiệu quả, nếu không nói là lãng phí. Jonathan
Pincus, chuyên gia UNDP đã thẳng thắn bày tỏ “Nếu mọi người muốn thúc
đẩy tăng trưởng bằng cách tăng tỷ lệ đầu tư công hoặc thực hiện thâm hụt
ngân sách nặng nề hơn thì kết quả có thể là lạm phát giá cả”. Thủ tướng
Phan Văn Khải, trong bài phát biểu trước Quốc Hội kỳ này, cũng đã nhấn
mạnh mục tiêu của chính phủ là giảm đầu tư Nhà nước và khuyến khích
phát triển đầu tư tư nhân trong nước và nước ngoài.
Thực tế cho thấy chất lượng tăng trưởng GDP của một nước nghèo phụ
thuộc rất nhiều vào tốc độ tăng trưởng của nó. Ở những nước đang phát
triển, tăng trưởng chậm kéo dài thường đồng nghĩa với chất lượng tăng
trưởng tồi. Điều dễ hiểu là khi nền kinh tế phát triển nhanh, Nhà nước và
cộng đồng có nhiều điều kiện hơn để xây dựng hệ thống an sinh phúc lợi xã
hội, thực hiện các chương trình xóa đói giảm nghèo, cải thiện và phát triển
