Chương IV - DÙNG TÍNH CÁCH
TRUNG HOA XÂY DỰNG
“VƯƠNG ĐẠO TRUNG QUỐC”
Ngày 28 tháng 11 năm 1924, khi dự buổi mít tinh hoan nghênh
của 5 đoàn thể Hội nghị Thương nghiệp Kobe ở Nhật Bản, Tôn
Trung Sơn đọc “Diễn văn trước các đoàn thể Hội nghị Thương
nghiệp Kobe”, trong đó ông nói: “Văn hóa phương Đông là Vương
đạo
, văn hóa phương Tây là Bá đạo; nói vương đạo là chủ trương
nhân nghĩa đạo đức, nói bá đạo là chủ trương công lợi cường
quyền. Nói nhân nghĩa đạo đức là dùng chính nghĩa công lý để
cảm hóa người; nói công lợi cường quyền là dùng súng ống
phương Tây để áp bức con người”.
Bản chất văn hóa của “Vương đạo” là nhân nghĩa đạo đức. Tức là
theo nguyên tắc “Kỷ sở bất dục, vật thi ư nhân [Điều mình không
muốn thì chớ đem lại cho người khác]”, kiên trì thái độ bình đẳng,
công bằng, thành tín, rộng lượng, vận dụng sức mạnh nhân nghĩa
đạo đức để cảm hóa người ta, chứ không phải là áp bức người; yêu
cầu mọi người có đạo đức chứ không phải yêu cầu mọi người sợ uy
quyền, là dùng lý để thuyết phục người ta chứ không phải dùng sức
mạnh trị người ta. Trong thế kỷ XXI, cái “Trung Quốc vương đạo”
chúng ta cần xây dựng là một nước Trung Quốc lớn mạnh không
làm bá quyền, không áp bức người khác, đạo đức cao thượng, đáng
thân mật đáng kính nể.
I. Sức thu hút của “Tính cách Trung Hoa”
