GIẤC MƠ TRUNG QUỐC - Trang 523

Cyrus nổi dậy lật đổ ách cai trị của người Mede lên làm vua Ba Tư, cai trị
một vùng đất từ sông Halys ở Tiểu Á đến vương quốc Babylon. Sau đó,
ông đánh bại liên minh Babylon, Ai Cập và Lydia. Năm 539 TCN, ông
thôn tính vương quốc Babylon, thiết lập Ðế chế Ba Tư hùng mạnh nhất trên
thế giới trong suốt 2 thế kỷ cho tới cuộc viễn chinh của Alexander 'Ðại đế'.
14. Nền độc tài của Pisistratus và con trai gã là Hippias kéo dài từ 561 đến
510 TCN. Sau đó, được người Sparta giúp đỡ, Cleisthenes và nhóm quý tộc
Athens bị trục xuất đã giải phóng Athens khỏi nền độc tài này.
1. Ngôi đền thờ ở Delphi nằm trong một hang đá dưới chân núi Parnassus
thờ thần Apollo. Plutarch là một trong số hai thầy tế tại ngôi đền này trong
nhiều năm liền. Apollo là vị thần đặc biệt của người Dorian. Tại đền thờ
này, một bà đồng sẽ hóa thân và qua đó nói lại những lời tiên tri của vị
thần. Hai châm ngôn được khắc tại đền thờ này cô đọng tư tưởng của người
Hy Lạp cổ đại: 'Hãy tự biết lấy mình!' và 'Ðừng thái quá!'. Ngôi đền thờ
này rất nổi tiếng trong thế giới Hy Lạp cổ đại.
2. Troezen một thị trấn nổi tiếng, nơi có đền thờ thần mặt trời Helios.
3. Theo thần thoại La Mã là Neptune, thần biển. Những đứa con sinh ngoài
giá thú thường được đem đặt ngoài cửa đền thờ các vị thần.
4. Người nổi tiếng nhất cổ súy quan điểm này là Nietzsche (1844 - 1900),
triết gia và học giả cổ điển Ðức, vô thần. Nietzsche cho rằng bạo chúa, tội
phạm và đứa trẻ lên hai đều cảm thấy ý thích cá nhân vượt trên công lý.
Plato trình bày những phản biện bác bỏ chủ trương này của Socrates trong
bài luận Gorgias.
5. Plutarch cùng viết về cuộc đời của Hercules, nhưng tác phẩm này nay
không còn nữa. Hercules là người vô cùng khoẻ mạnh, con của thần Zeus
(Jupiter) và một phụ nữ trần tục là nàng Alcmena. Những chiến công oai
hùng của chàng giúp chàng được lên thiên đường. Mẹ của Theseus là con
gái của vua Pittheus, và mẹ của Hercules là nàng Alcmena, con gái của
Lysidices, chị em cùng cha khác mẹ với Pittheus. Như vậy Theseus là anh
em họ với Hercules.
6. Lydia là vùng đất khi đó thuộc đế chế Ba Tư, nay thuộc miền tây của
Thổ Nhĩ Kỳ.