Brian Greene
Giai điệu giây và bản giao hưởng vũ trụ
Phần III - Bản giao hưởng vũ trụ
Chương 6: Không có gì khác ngoài âm nhạc - những cơ sở của lý
thuyết siêu dây(10)
... lý thuyết dây bao hàm cả những thành phần có nhiều chiều khác
nhau: những thành phần hai chiều giống như cái đĩa, những thành phần ba
chiều giống như giọt nước và thậm chí còn có những khả năng quái lạ hơn
nữa...
Thế ngoài các dây cáp ra?
Các dây là đặc biệt do hai nguyên nhân. Thứ nhất, mặc dù có quảng tính
không gian, nhưng chúng có thể được mô tả một cách nhất quán trong
khuôn khổ của cơ học lượng tử. Thứ hai, trong số những mode dao động
cộng hưởng, có một mode có những tính chất chính xác của graviton, và
như vậy đảm bảo rằng lực hấp dẫn là một bộ phận nội tại trong cấu trúc của
nó. Nhưng, giống như lý thuyết dây đã chứng tỏ, khái niệm hạt điểm thông
thường chẳng qua chỉ là sự lý tưởng hóa toán học chứ không hề có trong
thế giới thực, người ta cũng có thể hỏi: những sợi dây một chiều cực mảnh
liệu có phải cũng là sự lý tưởng hóa hay không? Liệu có thể các dây thực
sự còn có một bề dày nào đó, giống như bề mặt một chiếc săm xe đạp hai
chiều, chẳng hạn, hay còn thực tế hơn nữa, như một chiếc bánh vòng ba
chiều? Những khó khăn dường như không thể vượt qua mà Heisenberg,
Dirac và những người khác đã nhận thấy khi định xây dựng một lý thuyết
dựa trên các "cục" hạt ba chiều, nhiều lần đã gây trở ngại cho các nhà
nghiên cứu đi theo chuỗi lập luận tự nhiên đó.
Tuy nhiên, hoàn toàn bất ngờ vào những năm 1990, thông qua những suy
luận gián tiếp và khá sắc sảo, các nhà lý thuyết dây đã nhận thấy những đối
tượng cơ bản có số chiều cao hơn như vậy thực sự đã đóng một vai trò quan
trọng và tinh tế trong chính bản thân các lý thuyết dây. Dần dà các nhà vật
lý cũng đã phát hiện ra rằng lý thuyết dây không phải là một lý thuyết chỉ
chứa các dây. Một nhận xét quan trọng đóng vai trò trung tâm đối với cuộc
