Brian Greene
Giai điệu giây và bản giao hưởng vũ trụ
Chương I - Được kết nối bởi các day(2)
... Tất cả những tương tác giữa các vật và chất khác nhau, cũng như
hàng triệu tương tác khác mà chúng ta gặp hằng ngày, đều có thể quy về
những tổ hợp của bốn lực cơ bản. Một trong số bốn lực đó là lực hấp dẫn.
Ba lực khác là lực điện từ và hai lực hạt nhân mạnh và yếu...
Vũ trụ dưới kính lúp: chúng ta biết gì về vật chất
Các nhà triết học cổ Hy Lạp cho rằng Vũ trụ được cấu thành từ những phần
tử nhỏ bé không thể “cắt nhỏ” được nữa mà họ gọi là các nguyên tử. Họ
đoán rằng các đối tượng vật chất đều được tạo thành từ tổ hợp của một số ít
các viên gạch sơ cấp đó, cũng gần giống như các từ là tổ hợp chỉ của dăm
ba chữ cái. Và họ đã đoán đúng. Hơn 2000 năm sau, chúng ta vẫn còn tin
rằng điều đó là đúng, mặc dù bản chất của những viên gạch cơ bản nhất đó
cũng đã tiến hóa rất nhiều. Ở thế kỷ XIX, nhiều nhà khoa học đã chứng tỏ
được rằng nhiều chất quen thuộc như ôxy và cácbon đều có một thành phần
nhỏ nhất có thể nhận dạng được và theo truyền thống Hy Lạp họ cũng gọi
chúng là các nguyên tử. Cái tên thì vẫn thế, nhưng lịch sử đã chứng tỏ rằng
nó là một cái tên không đạt, bởi lẽ các nguyên tử thực sự vẫn có thể cắt nhỏ
được. Vào đầu những năm 1930, những công trình tập thể của Joseph John
Thomson, Ernest Rutherford, Niels Bohr và James Chadwick đã cho ra đời
một mô hình nguyên tử giống như hệ mặt trời (vì thế mô hình này còn được
gọi là “mẫu hành tinh”) mà phần lớn chúng ta đều đã rất quen thuộc. Trong
mô hình này, nguyên tử không phải là thành phần sơ cấp nhất của vật chất
mà là được tạo thành từ một hạt nhân chứa proton và nơtron với đám mây
các electron bao quanh.
Có một thời, nhiều nhà vật lý đã tưởng rằng proton, nơtron và các electron
chính là các “nguyên tử” theo định nghĩa của người cổ Hy Lạp. Nhưng vào
năm 1968, những thí nghiệm được tiến hành trên máy gia tốc tuyến tính ở
Stanford, Hoa Kỳ, đã cho thấy rằng các proton và nơtron cũng không phải
là các hạt cơ bản nhất, chúng lại được cấu tạo bởi ba hạt nhỏ hơn, đó là các
