Người Phần Lan xác tín rằng, và các kết quả của PISA cũng khẳng định như vậy, tất cả học sinh,
dù khả năng ra sao chăng nữa, cũng rút ra được điểm lợi từ sự hợp tác giúp đỡ nhau trong lớp. Một số
giáo viên thường chia học sinh thành từng nhóm nhỏ, trong một nhóm có ít nhất một em xuất sắc.
Giáo viên Kirsti Santaholma phát biểu: “Nếu tôi xếp các em yếu với nhau hoặc các em trung bình với
nhau thì tôi cần phải ở bên các em. Nhưng khi ở chung nhóm, các em giỏi sẽ giúp đỡ các em yếu và
tôi có thể chăm sóc tất cả các em. Chúng tôi tránh nói: “Em làm vậy là không tốt”, vì như thế làm cho
học sinh không cảm thấy thoải mái. Và khi người ta không cảm thấy thoải mái, người ta không muốn
học. Trong học tập ai mà chẳng có lúc sai. Học không vô hay học “Sao chậm lụt quá!” cũng là chuyện
bình thường. Chúng tôi yêu cầu học sinh hãy tự so sánh với chính mình, với kết quả trước đây của
mình, chứ đừng so sánh người này với người khác. Nếu tôi thấy mình thất bại với một học sinh nào
đó, tôi phải tự nhủ rằng cách dạy của mình có sai sót ở chỗ nào đó”.
Một cách nào đó, câu nói trên đã tóm lược những gì mà hệ thống sư phạm Phần Lan đã đưa ra cho
học sinh, đó là một hứa hẹn về tính kiên nhẫn bền chí, lòng khoan dung và một bổn phận nỗ lực trở
nên xuất sắc để giúp ích bản thân, xã hội và đất nước.
Năm 2003, một trắc nghiệm đánh giá mang tên “Các chỉ số quốc tế của hệ thống giáo dục” (PISA)
do Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế (OCDE) thực hiện với hơn 25.000 học sinh tại 41 nước trên
thế giới, đã xếp hạng học sinh Phần Lan đứng đầu trong lĩnh vực “văn hóa, khoa học nền tảng” và
“đọc hiểu”, điểm rất cao so với mức trung bình của các nước OCDE (xem bảng trên Hình 85). Trắc
nghiệm cũng cho thấy học sinh Phần Lan giỏi về toán.
BẢNG XẾP HẠNG
ĐỌC HIỂU ĐIỂM KHOA HỌC ĐIỂM
Phần Lan
543
Phần Lan
548
Hàn Quốc
534
Nhật
548
Canada
528
Hong Kong 539
Úc
525
Hàn Quốc
538
New Zealand 522
Úc
525
Ireland
515
Hà Lan
524
Thụy Điển
514
CH Czech
523
Hà Lan
513
New Zealand 521
