1
0
CHƯƠNG 5. QUẢN LÝ TÀI KHOẢN NGƯỜI DÙNG
Chương này cung cấp một số công cụ hữu ích trong Linux để quản lý các tài khoản
người dùng trên hệ thống.
5.1 Tài khoản người dùng
Như đã biết, trong hệ điều hành đa người dùng, cần phân biệt người dùng khác nhau do
quyền sở hữu các tài nguyên trong hệ thống, chẳng hạn như, mỗi người dùng có quyền hạn
với file, quá trình của riêng họ. Điều này vẫn rất quan trọng thậm chí cả khi máy tính chỉ có
một người sử dụng tại một thời điểm. Mọi truy cập hệ thống Linux đều thông qua tài khoản
người dùng. Vì thế, mỗi người sử dụng được gắn với tên duy nhất (đã được đăng ký) và tên
đó được sử dụng để đăng nhập. Tuy nhiên một người dùng thực sự có thể có nhiều tên đăng
nhập khác nhau. Tài khoản người dùng có thể hiểu là tất cả các file, các tài nguyên, và các
thông tin thuộc về người dùng đó.
Khi cài đặt hệ điều hành Linux, đăng nhập root sẽ được tự động tạo ra. Đăng nhập này
được xem là thuộc về siêu người dùng (người dùng cấp cao, người quản trị), vì khi đăng
nhập với tư cách người dùng root, có thể làm bất cứ điều gì muốn trên hệ thống. Tốt nhất
chỉ nên đăng nhập
root khi thực sự cần thiết, và hãy đăng nhập vào hệ thống với tư cách là
một người dùng bình thường.
Nội dung chương này giới thiệu các lệnh để tạo một người dùng mới, thay đổi thuộc
tính của một người dùng cũng như xóa bỏ một người dùng. Lưu ý, chỉ có thể thực hiện
được các lệnh trên nếu có quyền của một siêu người dùng.
5.2 Các lệnh cơ bản quản lý người dùng
Người dùng được quản lý thông qua tên người dùng (thực ra là chỉ số người dùng).
Nhân hệ thống quản lý người dùng theo chỉ số, vì việc quản lý theo chỉ số sẽ dễ dàng và
nhanh thông qua một cơ sở dữ liệu lưu trữ các thông tin về người dùng. Việc thêm một
người dùng mới chỉ có thể thực hiện được nếu đăng nhập với tư cách là siêu người dùng.
Để tạo một người dùng mới, cần phải thêm thông tin về người dùng đó vào trong cơ sở
dữ liệu người dùng, và tạo một thư mục cá nhân cho riêng người dùng đó. Điều này rất cần
thiết để thiết lập các biến môi trường phù hợp cho người dùng.
Lệnh chính để thêm người dùng trong hệ thống Linux là
useradd (hoặc adduser).
5.2.1 File /etc/passwd
Danh sách người dùng cũng như các thông tin tương ứng được lưu trữ trong file
/etc/passwd.
Ví dụ dưới đây là nội dung của file
/etc/passwd:
mail:x:8:12:mail:/var/spool/mail:
games:x:12:100:games:/usr/games:
gopher:x:13:30:gopher:/usr/lib/gopher-data:
bien:x:500:0:Nguyen Thanh Bien:/home/bien:/bin/bash
sangnm:x:17:100:Nguyen Minh Sang:/home/sangnm:/bin/bash
lan:x:501:0:Lan GNU:/home/lan:/bin/bash
Mỗi dòng trong file tương ứng với bảy trường thông tin của một người dùng, và các
trường này được ngăn cách nhau bởi dấu ':'. ý nghĩa của các trường thông tin đó lần lượt
như sau:
