đây xưa kia người dân quê sanh sống dễ-dàng : lúa đầy bồ, tôm cá sẵn dưới
ao. Dù có khách lạ đến bất cứ giờ nào chủ nhà cũng sẵn lòng hiếu khách
tiếp đãi ân-cần, bắt gà làm thịt, bắt vịt làm cơm, rau cải sẵn có ở sau vườn,
vài xị rượu đế thế là chủ khách cười vang đồng cộng lạc.
Cảnh nhàn hạ và thân hữu ấy ngày nay đâu còn nữa ? Gạo châu củi
quế, với thời buổi chiến tranh, xứ lúa ăn không hết ngày nay phải mua của
xứ người, vì thế khách xa lạ đến là một tai nạn không ai dám tiếp.
Nạn chiến-tranh đuổi người xa đồng ruộng, ruộng bỏ hoang, dân chúng
chạy ra thành. Dân tản cư mất gốc sống linh đinh, người thành thị phải khổ
lây vì nạn dân số tăng gia, nhiều bài toán khó khăn xuất hiện.
Nạn nhà phố, nạn sanh hoạt tăng giá, nạn thiếu nước ngọt cho đông
người cư ngụ, nạn thiếu vệ-sinh khiến thời bịnh phát sanh, nạn phong hóa
suy đồi vì nhu cầu sự sống bức bách con người phạm-pháp.
Ở tỉnh sự đồi bại không đến nỗi như ở đô-thành đủ thứ dân phức-tạp,
nhờ dân chúng ở tỉnh còn gần gũi nguồn gốc cổ truyền. Tuy nhiên vẫn
không khỏi nảy sanh những vấn đề xã-hội phiền toái mà chánh quyền và
các bực phụ huynh phải chung sức góp công lành mạnh hóa.
Lưu tâm các vấn-đề xã-hội ở Gò-công ngày nay, chúng tôi lấy làm may
mắn mà nhận thấy : Với sự viện trợ đắc lực của các nước bạn, Ty Xã-hội
Gò-công đã sốt sắng hoạt động để băng bó những vết thương đau của đồng-
bào. Đáng chú ý là những đoàn công-tác xã-hội về tận thôn ấp phát thuốc
men, lập trường học, bịnh xá, giúp đồng bào chỉnh trang nhà cửa đường sá,
cứu trợ những người già nua, nghèo khó.
Tuy nhiên đó cũng chỉ là những phương thuốc « đỡ giấc » mà thôi.
Vấn-đề chỉ giải quyết được trọn vẹn khi hòa-bình tái lập, hay ít nữa khi
công cuộc bình-định, xây-dựng và dân-chủ hóa nông-thôn tiến triển khả-
quan hơn. Nông thôn có an ninh thái bình thì những người tản cư mới lần
