HÀN MẶC TỬ - Trang 6

Hương Thơm: Ta bắt đầu bước vào một nơi ánh trăng, ánh nắng, tình yêu
và cả người yêu đều như muốn biến ra hương khói. Một trời tình ái mới
dựng lên đâu đây. Tuy có đôi vần đẹp, cảm giác chung nhạt tẻ thế nào.
Mật Đắng: Ta vẫn đi trong mờ mờ. Nhưng thỉnh thoảng một luồn sáng lạ
chói cả mắt. Nguồn sáng tỏa ra từ một linh hồn vô cùng khổ não. Ta bắt gặp
dấu tích còn hoi hóp của một tình duyên vừa chết yểu. Thất vọng trong tình
yêu, chuyện ấy trong thơ ta không thiếu gì, nhưng thường là một thứ buồn
dầu có thấm thía vẫn dịu dịu. Chỉ trong thơ Hàn Mạc Tử mới thấy một nỗi
đau thương mãnh liệt như thế. Lời thơ như dính máu.
Máu Cuồng và Hồn Điên: Đến đây ta đã hoàn toàn ra khỏi cái thế giới thực
và cái thế giới mộng của ta. Xa lắm rồi. Ta thấy những gì chung quanh ta?
Trăng, toàn trăng, một ánh trăng gắt gao, ghê tởm, linh động như một người
hay đúng hơn một yêu tinh. Trăng ở đây cũng ghen, cũng giận, cũng cay
nghiệt, cũng trơ tráo và cũng náo nức dục tình. Hàn Mạc Tử đi trong trăng,
há miệng cho máu tung ra làm biển cả, cho hồn văng ra, và rú lên những
tiếng ghê người... Ta rùng mình, ngơ ngác, ta đã lục lọi khắp trong đáy lòng
ta, ta không thấy có tí gì giống cái cảnh trước mắt. Trời đất này thực của
riêng Hàn Mạc Tử. Ta không hiểu được và chắc cũng không bao giờ ai hiểu
được. Nghĩ thế ta bỗng thương con người cô độc. Đã cô độc ở kiếp này và e
còn cô độc đến muôn kiếp. Hàn Mạc Tử chắc cũng biết thế nên lúc sinh
thời người đã nguyền với Chúa sẽ không bao giờ cho xuất bản Thơ Điên.
Một tác phẩm như thế, ta không có thể nói hay hay dở, nó đã ra ngoài vòng
nhân gian, nhân gian không có quyền phê phán. Ta chỉ biết trong văn thơ cổ
kim không có gì kinh dị hơn. Ta chỉ biết ta đương đứng trước một người
sượng sần vì bệnh hoạn, điên cuồng vì đã quá đau khổ trong tình yêu. Cuộc
tình duyên ra đời với tập Hương Thơm, hấp hối với tập Mật Đắng, đến đây
thì đã chết thiệt rồi, nhưng khí lạnh còn tỏa lên nghi ngút.
Một nhà chuyên môn nghiên cứu những trạng thái kỳ dị của tâm linh người
ta xem tập Máu Cuồng và Hồn Điên có lẽ sẽ lượm được nhiều tài liệu hơn
một nhà phê bình văn nghệ. Tuy thế, đây đó ta gặp những câu rất hay.
Như tả cảnh đồi núi một đêm trăng có câu:
Ngả nghiêng đồi cao bọc trăng ngủ