Hạnh phúc trong sự hòa hợp
95
được thực hiện hoàn toàn trong tinh thần xây dựng,
không xuất phát từ một sự khó chịu hay ghét bỏ nào.
Ta cảm thông với cái xấu vì hiểu được rằng sự khiếm
khuyết vốn là bản chất tự nhiên của hết thảy mọi
con người, nhưng ta cũng phê phán, xây dựng để cải
thiện cái xấu cho tốt hơn, vì điều đó giúp hướng đến
một cuộc sống ngày càng tốt đẹp.
Một cuộc sống hòa hợp trong cộng đồng không
bao giờ là điều tự nhiên có được. Đó là kết quả của
sự hiểu biết và nỗ lực xây dựng. Mỗi thành viên đều
có trách nhiệm, nhưng bản thân ta bao giờ cũng nên
nhận lấy phần khởi xướng đầu tiên và tích cực trong
xây dựng.
Câu hỏi được đặt ra ở đây là, nếu những người
khác trong cộng đồng không có được ý thức và quan
niệm giống như ta, liệu nỗ lực của bản thân ta có
mang lại được ích lợi gì chăng? Có đấy. Sự thật là,
nếu sự khiếm khuyết đã là bản chất tự nhiên của
mỗi con người, thì nó cũng là bản chất tự nhiên của
mỗi cộng đồng con người. Tuy nhiên, nỗ lực xây dựng
của chúng ta tự thân nó đã là một phương tiện để
chúng ta đạt được hạnh phúc. Chúng ta sẽ không
bao giờ đòi hỏi một sự hoàn thiện tuyệt đối, nhưng
chính trong quá trình vươn đến sự hoàn thiện ta sẽ
có được hạnh phúc chân thật.
