Vương-Kim Phan Bá Cầm
Hoa sen với Đạo Phật
Hoa sen, tiếng Phạm là Padma (Bát mạ). ở Thiên trúc, sen có bốn thứ: 1)
Ưu bát la hoa (Utpala): hoa sen xanh,
2) Câu vật đầu hoa (Kumuda): hoa sen vàng,
3) Ba đầu ma hoa (Padma): hoa sen đỏ,
4) Phân đà lợi hoa (Pundarika): hoa sen trắng.
Riêng về hoa Phân đà lợi còn tùy ba thời nở của nó mà có tên khác nhau.
Khi chưa nở gọi là Quật ma la (Mukula), khi nở rộ mới chính là Phân đà
lợi, còn khi nở rồi và sắp tàn thì gọi là Ca ma la (Kamala). Hoa sen là một
thứ hoa được đời yêu quí, nhất là trong giới Phật tử, hoa sen được dùng
cúng dường và làm chỗ ngồi cho chư Phật. Chẳng riêng gì giới Phật tử quí
trọng hoa sen mà cả trong đển thở, trong nghệ phẩm thời cổ, hoa sen còn
được dùng làm để tài trang tri. Như ở Ai Cập cách nay 5.000 năm, hoa sen
là một yếu tố quan trọng trong nghệ thuật hội họa và điêu khắc.