HỌC VIỆN Y HỌC ĐÁNG SỢ - Trang 261

2. Plutarch cũng viết về cuộc đời Themistocles, chúng tôi không đưa vào
cuốn sách này song khá nhiều chi tiết đã được kết hợp kể ở đây.
Themistocles là chính khách và Thống chế tài ba của Hy Lạp (527-460
TCN), người đã xây dựng hạm đội Athens và mang lại chiến thắng Salamis
(480 TCN) cho người Hy Lạp trước người Ba Tư, đặt nền tảng cho sự bá
chủ của Athens ở Hy Lạp.
3. Quân Ba Tư áp đảo quân Athens về số lượng, nhưng Aristides và
Miltiades đã thuyết phục quân Athens liều chết trong trận Marathon. Mưu
mẹo của Miltiades trong trận này là rút lui giữa chừng để dụ quân Ba Tư tập
trung quân xông lên. Khi đó quân Athens sẽ bao vây và đánh ngang sườn.
Quân Athens được sông hồ và địa hình phức tạp che chở. Thành công của
trận đánh này phụ thuộc vào việc Aristides và đội quân của ông ở trung tâm
kìm chân quân Ba Tư cho đến khi cánh trái và cánh phải quân Hy Lạp kịp
quay lại khép kín vòng vây. Chiến thuật này đã thành công. Quân Ba Tư tin
rằng Aristides sẽ bỏ chạy, nên họ dễ dàng tranh nhau đuổi theo để cướp
chiến lợi phẩm. Khi quân Athens không chạy nữa, quân Ba Tư ở phía sau bị
dồn lại chật đến mức không thể sử dụng vũ khí được nữa. Hai cánh quân
Athens khép vòng vây và bắt đầu thảm sát đám đông quân Ba Tư đang
hoảng loạn. Chỉ một ít quân Ba Tư trốn thoát lên thuyền rồi bỏ trốn, để lại
rất nhiều xác chết và vũ khí. Có truyền thuyết kể rằng một người tên là
Phidippides chạy tới Athens để báo tin thắng trận Marathon (quãng đường
dài chừng 26 dặm) và chết ngay sau đó. Nhà sử học Herodotus nói rằng
toàn bộ quân Athens chạy qua 26 dặm đường sau khi trận đánh kết thúc. Do
sự kiện này, ngày nay, tên Marathon được đặt cho cuộc chạy đường trường
nổi tiếng.
4. Ông muốn không bao giờ phải quay lại Athens.
5. Xerxes I (khoảng 519-465 TCN): vua Ba Tư (486-465 TCN), con vua
Darius I, cháu Cyrus 'Ðại đế'. Sử gia Hy Lạp Herodotus nói đội quân của
Xerxes I lên tới 2.641.610 chiến binh, và chừng 200.000 đến 300.000 chiến
thuyền.
6. Phần viết của Plutarch về trận chiến Salamis (năm 480 TCN) và các sự
kiện trước đó được kể trong câu chuyện về cuộc đời Themistocles. Cuốn