Tôn Thất Bình
Kể Chuyện Các Vua Nguyễn
Duy Tân V
Việt Nam Quang Phục Hội và Vua Duy tân
Những Ngày Khởi Nghĩa
VIỆT NAM QUANG PHỤC HỘI VÀ VUA DUY TÂN.
Khi vua Thành Thái bị đày ở Vũng Tàu, vua Duy tân vô cùng đau khổ, ước
mong sao cho nước nhà độc lập. Tư tưởng chống Pháp manh nha từ thuở
nhỏ, giờ đây càng ngày càng nảy nở. Nhưng thực lực chống Pháp ở đâu?
Quan lại triều đình như Nguyễn Hữu Bài làm sao tin tưởng được? Nhà vua
trong tay không có một chút quyền lực nào!
Thời cơ đã đến khi Việt Nam Quang Phục Hội, mà lãnh tụ là Thái Phiên và
Trần Cao Vân, đặt kế hoạch tiếp xúc với ông vua có tư tưởng chống Pháp
này.
Để có điều kiện liên lạc với nhà vua, Hội Quang Phục bỏ ra một món tiền rất
lớn thương lượng với người lái xe ô tô của vua Duy Tân, yêu cầu người này
tự xin thôi việc và giới thiệu Phan Hữu Khánh vào thay,Khánh là hội viên
Quang Phục Hội, Thương lượng có kết quả. Thế là người của Quang Phục
Hội đã hằng ngày ở cạnh ông vua yêu nước.
Một hôm, nhà vua ngự du cửa Tùng, Phan Hữu Khánh dâng lá thư của
Quang Phục Hội. Nội dung là thư nói về sự cơ cực, lầm than của nhân dân,
thảm học của quốc già, dân tộc, và nêu lên ý định phục quốc của nhân dân.
Lời lẽ trong thư có nhiều đoạn thật hào hùng, cảm động:
" Kia Mỹ quốc dòng giống rợ đen năm mươi năm còn có thể tự cường, huống
dân ta con cháu nhà vua, 25 triệu nỡ đành hèn yếu.
Trời sinh vua thông minh, chánh trực, có chí cử binh chống Pháp. Đất sinh
người tài giỏi, có quyền đuổi giặc thương dân!
Đức vua cha là vua Thành Thái, vì tội gì bị đày? Lăng tẩm vua Dực Đức (
vua Tự Đức ) vì cớ gì mà bị bới?
Xem xong thư, vua Duy Tân rất cảm động, tha thiết nói với Khánh cho gặp
gấp người đã gởi phong thư.
