Tôn Thất Bình
Kể Chuyện Các Vua Nguyễn
Vua Minh Mạng I
Minh Mạng Với Việc Học Hành Của Các Hoàng Tử
Một buổi nọ, Minh Mạng cho vời quan phụ đạo các Hoàng Tử Trương Đăng
q Quế vào lạy ra mắt. Ông truyền rằng:
- Bấy nay ngươi phụ các Hoàng tử trưởng thành cho nên sai ngươi theo việc
chính trị .
Rồi Minh Mạng hỏi luôn:
- Thiên tư học vấn của các Hoàng Tử thế nào? Những người chung quanh
ngươi có ngăn cấm được không?
Quế đáp rằng :
- Phép nhà Hoàng Thượng vốn nghiêm, các Hoàng Tử gắng sức học tập
không dám trễ nãi. Lại thêm sẵn tính ham học, thông minh, người thường
không so được, không dám dẫn đến chỗ bất chính.
Minh Mạng nói:
- Dòng dõi đế vương thông minh cũng có, còn bảo là ham học thì ta chưa tin
được. Ta lúc trước ở tiềm để ( 1 ) chỉ có việc coi hầu bữa ăn và thăm sức
khỏe hoàng khảo mà thôi, đến như học vấn thì chưa biết để tâm nghiên cứu,
bây giờ còn hối nữa, huống chi các Hoàng Tử .
Thế là ông liền sắc rằng, từ nay các viên Tán Thiện, Bạn độc ở Tập Thiện
Đường đều cho kiêm công việc các dực phủ thuộc.
--------------------------
( Theo Đại Nam thực lục )
Tiếng Trống Chầu Trong Đại Nội.
Vua minh Mạng khi đang làm việc hoặc đọc sách phải tuyệt đối im lặng để
tập trung tư tưởng. Buổi đó, nhà vua đang đọc sách ở Thái Bình Lâu, trong
đêm khuya, bỗng nghe có tiếng trống chầu vang dội. Không biết lý do gì, ông
liền sắc hỏi. Thì ra đó là tiếng trống phát ra từ địa điểm các Hoàng Tử Miên
Thẩm, Miên trinh đang ở. Các Hoàng Tử này họp nhau lại tổ chức diễn tuồng
trong đêm mà không xin phép trước.
Sáng hôm sau, Phủ Tôn Nhơn dâng phiến, Minh Mạng phê:
