KHỔNG MINH GIA CÁT LƯỢNG ĐẠI TRUYỆN - Trang 423

giản tiết kiệm mà còn yêu cầu những cán bộ quan trọng cũng phải chịu sống
thanh bạch, làm được như vậy thực là chẳng dễ dàng gì. Đối với mình và
gia nhân tựa hồ như tàn nhẫn, lại yêu cầu thuộc hạ phải làm được, chỉ riêng
thành công này, Gia Cát Lượng đáng được xem là nhà chính trị vĩ đại nhất
trong lịch sử.
Cuốn tiểu thuyết “Đức Xuyên Gia Khang” của Sơn Cương Trang Bát miêu
tả Gia Khang bản thân khi tiếp cận với thành công, trái lại sinh hoạt của
mình rất tiết kiệm, thậm chí đến cái ăn cũng rất giản đơn. Ông ta yêu cầu
người phục vụ của mình phải xem xét sự ăn uống của mình sao cho đạm
bạc; công việc rất nhiều, hưởng thụ lại rất ít, như thế mới có tư cách trở
thành người lãnh đạo cao cấp. Gia Khang đối với ban bệ của mình rất chặt
chẽ, thu nhập của người phục vụ rất ít, bởi thế ông ta biết rõ phải có đãi ngộ
tốt thì thuộc hạ mới công tác tốt, thực là điều ông ta rất khó làm. Sơn
Cương cho rằng chính sách khắc nghiệt của Gia Khang, lại là động lực rất
chủ yếu để Mạc Phủ ổn định được.
Chính sách điều hành nước Thục của Gia Cát Lượng, với triết học khổ hạnh
của Gia Khang, có cùng sự vi diệu của nó, xây dựng chế độ không thể dựa
vào mồm mép là có thể làm được; nếu tự mình không giữ phép tắc, lại yêu
cầu người ta giữ phép tắc, tự mình tham công hiếu lợi lại yêu cầu người ta
đứng yên; tự mình thích quyền lực lại yêu cầu người ta phải hy sinh cống
hiến. Thái độ lãnh đạo như vậy, sự thành công không nói đã rõ.
Chế độ không chỉ là giấy trắng mực đen, lại không chỉ là thông qua hình
thức luận bàn, mà phải được sự tuân thủ của người bị trị, tâm phục khẩu
phục. Tôn Tử binh pháp đã chỉ rõ, đạo lý phải được nêu tỏ để dân với cấp
trên cùng một ý một lòng. Thực hiện pháp luật hà khắc, chỉ dùng điều luật
với đời loạn, sẽ làm cho quyền lực chung không được tôn trọng. Trọng
điểm của chính trị là dẫn đường chứ không phải ra oai, ví như nhân vật đại
biểu cho pháp gia là Thương Ưởng cũng là lấy nêu gương làm tin, để tranh
thủ nhân dân chấp nhận quyền lực. Chỉ một mặt hò hét nạt nộ, tưởng rằng
tạo được uy tín, chẳng qua là mộng tưởng leo cây tìm cá mà thôi.