KIẾN - Trang 154

đều làm việc, mọi cá thể đều vâng lời, mọi cá thể đều sẵn sàng hy sinh,
mọi cá thể đều giống nhau. Và hiện giờ mọi hệ thống cực quyền của
con người đã thất bại hết…
Thế là người ta nghĩ tới chuyện bắt chước loài côn trùng sống thành
đàn (biểu tượng của Napoléon không phải là con ong sao?). Các
pheromon làm tràn ngập tổ kiến một thông tin chung, đó là truyền hình
Trái đất ngày nay. Con người tin rằng, bằng cách cho đi tất cả những
điều mà theo anh ta là tốt nhất, một ngày kia con người sẽ đạt được
nhân tính hoàn thiện.
Đó không phải là chiều hướng của mọi vật.
Thiên nhiên, dù Darwin có nghĩ thế nào thì nghĩ, cũng không tiến hóa
theo chiều hướng dành ưu thế cho những điều tốt nhất (vả lại theo
những tiêu chí nào?).
Thiên nhiên lấy sức mạnh của mình trong sự đa dạng. Nó phải có
những người tốt, người độc ác, người điên, người tuyệt vọng, người
khỏe mạnh, người ốm liệt giường, người gù, người sứt môi, người vui
vẻ, người buồn rầu, người thông minh, người ngu ngốc, người ích kỷ,
người rộng lượng, người nhỏ bé, người cao lớn, người da đen, người
da vàng, người da đỏ, người da trắng… Nó phải có tất cả các tôn giáo,
tất cả các triết lý, mọi sự cuồng tín, mọi sự minh triết… Mối nguy
hiểm duy nhất là một loài nào đó trong số những loài này bị một loài
khác loại trừ.
Người ta đã thấy những cánh đồng ngô nhân tạo do con người nghĩ ra
và được tạo nên từ những cặp sinh đôi của bắp tốt nhất (loại bắp cần ít
nước hơn, loại chống chọi tốt nhất với thời kỳ băng giá, loại cho hạt
đẹp nhất) đùng một cái chết hết chỉ vì chút bệnh tật. Trong khi đó
những cánh đồng ngô dại, gồm nhiều gốc khác nhau mà mỗi loại có
những đặc thù, điểm yếu, điểm dị thường của mình, luôn tìm ra được
cách chống đỡ dịch bệnh.
Thiên nhiên căm thù sự đồng đều và thích sự đa dạng. Có lẽ chính ở đó
mà sự tài tình của nó được nhận thấy rõ.