N
DẠY CON BIẾT SỐNG
- Ths. Phạm Thị Thúy
hiều bậc cha mẹ luôn băn khoăn trước thực trạng cuộc sống ngày càng
phức tạp, có nhiều tiêu cực, nhiều gian dối thì nên dạy con như thế
nào. Nếu dạy con những điều tốt, dạy con làm việc tốt sau này, con có
bị lừa gạt, bị thiệt thòi không? Nếu cho con thấy những tiêu cực xung
quanh thì có khiến con bi quan, thiếu niềm tin hay thậm chí bắt chước
theo không?
Cuộc sống như đồng xu, luôn có mặt phải và mặt trái. Mặt phải
càng rộng thì mặt trái cũng càng to. Nếu con chúng ta chỉ biết thế nào
là tốt và luôn làm việc tốt thì có thể khi bước vào đời các cháu thành “gà công
nghiệp”, thậm chí sẽ là sự hụt hẫng, là những cú sốc khi các cháu trực tiếp
chứng kiến những việc xấu.
Tôi đã gặp một trường hợp, hiện nay anh đã trên 40 tuổi, nhưng làm việc ở
đâu anh ta cũng không thích nghi được, ở đâu anh cũng nhìn thấy việc xấu và
anh từ bỏ công việc vì không chấp nhận được cái xấu. Và quan niệm thế nào
là tốt của anh ta cũng rất khác mọi người, vì vậy anh luôn cảm thấy mình lạc
lõng với mọi người. Đồng nghiệp, sếp của anh thì luôn cho anh là khác người,
thậm chí là “hâm”. Kết quả là đến nay anh vẫn chưa có một chỗ làm ổn định,
thu nhập bấp bênh, vợ con chưa lo được.
Với quan niệm trẻ con như tờ giấy trắng nên nhiều cha mẹ chỉ muốn viết
lên những điều tốt đẹp, bao bọc con bởi những hoàn cảnh sống tốt, những
hành động tốt. Thậm chí, có cha mẹ không cho con chơi với trẻ hàng xóm vì
sợ con học thói quen xấu, nói tục, chửi bậy. Có cha mẹ không dám cho con đi
bơi vì sợ nước hồ bẩn, không dám cho con tự đi xe đạp ra đường vì sợ tai
nạn… Nếu sợ nhiều như vậy thì khi lớn lên con chúng ta sẽ trở thành những
đứa trẻ như thế nào? Các cháu có thể tự tin được không, có thể hòa mình vào
cuộc sống được không? Có thể sống hài hòa với mọi dạng người trong xã hội
không?
Dạy con biết làm việc tốt, sống tốt là rất tuyệt, nhưng như vậy, các cháu sẽ
thiếu trầm trọng những kỹ năng sống vốn rất cần thiết khi các cháu lớn lên,
bơi trong dòng sông cuộc đời với bao quanh co, khúc khuỷu, những rác rưởi
ngăn dòng nước… Các cháu cần biết những cái xấu để tránh, để ứng phó, để
dự phòng… Càng biết nhiều cái xấu càng giúp trẻ cứng cáp hơn, trưởng thành
hơn, cha mẹ càng đỡ lo con mình bị vùi dập hơn.
Tuy nhiên, cái khó nhất là dạy con biết cái xấu nhưng không bị nhiễm cái
xấu. Ông bà ta dạy “Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng” cũng là để nhắc nhở
mỗi người chúng ta: biết cái xấu nhưng đừng gần cái xấu. Dạy con biết phân
biệt tốt-xấu, biết làm theo những điều tốt và phòng tránh những điều xấu là
điều cha mẹ nào cũng muốn. Muốn nhưng thấy rất khó làm. GS.TS. Trần Văn
Khê từng nói, cha mẹ hãy là “lan can cầu cho con”, tôi rất đồng cảm. Lan can
cầu của cha mẹ sẽ giúp con biết đường tốt mà đi, và tránh ngả sang đường
12
