thân kiến) như vậy, chúng ta vẫn còn ở rất xa với con đường chứng ngộ giáo
pháp.
Hãy bắt tay vào việc từ bây giờ. Chỉ có tu hành Giáo Pháp thì mới giúp
chúng ta vượt qua khổ đau. Nếu chúng ta không thể vượt qua hết mọi khổ đau,
chúng ta vẫn có khả năng vượt qua một ít khổ đau ngay bây giờ, trong hiện tại.
Ví dụ, nếu chúng ta có tu tập, khi có ai chửi mắng ta, ta không khởi tâm tức giận,
thì ta đã vượt qua một thứ khổ đau (sân). Nếu chúng ta luôn tức giận, chúng ta
chưa chuyển hóa được khổ đau đó.
Khi có ai chửi mắng ta, nếu ta biết soi chiếu vào giáo pháp, chúng ta sẽ thấy
rằng chỉ có cái đống thân này bị chửi. Ừ, ai chửi thì cứ chửi—thực sự họ chỉ đang
chửi một đống đất. Một đống đất này đang chửi một đống đất khác. Nước đang
chửi nước. Gió đang chửi gió. Lửa đang chửi lửa. Chẳng có ‘ai’ đang chửi ‘ai’ cả.
Nếu chúng ta hiểu được như vậy, ta không hề thấy bị xúc phạm hoặc phản
ứng lại khi bị chửi mắng: có lẽ họ sẽ cho rằng ta là đồ điên. “Thằng đó bị chửi
mắng mà chẳng nói gì. Nó chắc không có cảm giác!”. Đến khi có ai đó chết, ta
cũng không cảm giác tuyệt vọng, đau đớn và khóc than: có lẽ họ cũng cho rằng ta
là đồ điên dại và trơ tráo.
Hãy tu tập để nhìn nhận, nhìn thấy cái ‘bản thân’ của chúng ta đích thực là
gì. Hãy tu hành để vượt qua khổ đau của kiếp người, việc đó không phụ thuộc
vào ý kiến người khác nghĩ về ta ra sao. Vượt qua được khổ đau hay không là tùy
thuộc vào trạng thái tâm của ta, tùy thuộc vào việc ta có tu tập các trạng thái tâm
của ta được hay không. Đừng chấp nê những gì người đời nói về mình—nếu ta có
thể chứng ngộ được sự thật cho chính mình, thì chúng ta có thể sống bình an và
thư thái.
Lúc nào gặp khó khăn, hãy quán chiếu (soi xét, suy xét, quán niệm) về giáo
pháp. Suy xét về những điều các bậc sư thầy đã chỉ dạy chúng ta. Họ dạy ta
buông bỏ, kiềm chế và tự chủ, đặt mọi thứ xuống; họ đã dạy chúng ta như vậy để
giải quyết những khó khăn chúng ta gặp trong tiến trình tu tập. Giáo pháp chúng
ta đã học chỉ được dùng để xử lý và đối trị những khó khăn trong tu tập.
Những khó khăn nào? Gia đình? Ta đang có những thứ khó khăn nào? Về
con cái, vợ hoặc chồng, bạn bè, hay về công việc? Những thứ này đôi lúc cũng
gây nhức đầu, đúng không? Đó cũng là những khó khăn trong đời tu tập. Lời dạy
