LỊCH SỬ CHIẾN TRANH PELOPONNESE - Trang 635

đội Phoenicia đem về và mời Lichas đi cùng với ông ta; bảo rằng ông ta sẽ
bổ nhiệm Tamos làm cấp phó của mình để cung ứng lương tiền cho đạo
quân trong khi ông ta vắng mặt. Người ta thuật lại chuyện này rất khác nhau,
và không dễ gì mà tìm hiểu được ông ta đi Aspendus với ý định gì, và rốt
cục cũng vẫn không đem hạm đội đó về. Việc một trăm bốn mươi bảy chiến
thuyền Phoenicia đã đi đến tận Aspendus là đích xác, nhưng vì sao mà
chúng không đi tiếp là việc đã được giải thích bằng nhiều cách khác nhau.
Một số người cho rằng ông ta ra đi để theo đuổi âm mưu của ông ta khiến
nguồn lực của Peloponnese kiệt quệ đi, bởi vì dù sao chăng nữa thì Tamos,
cấp phó của ông ta, chẳng những không hề tử tế hơn mà còn tỏ ra là một kẻ
phát lương tác tệ hơn ông ta; những người khác thì cho rằng ông ta đưa hạm
đội Phoenicia đến Aspendus để đòi tiền của họ mới cho họ giải ngũ, vì chưa
bao giờ có ý định sử dụng họ; những người khác nữa thì cho rằng xét vì ở
Lacedaemon ông ta đã bị phản đối kịch liệt, ông ta ra đi để người ta có thể
nói rằng ông ta không có lỗi mà rằng những chiến thuyền quả thực đã được
cung cấp thuỷ thủ binh lính và rằng ông ta chắc chắn đã đi để đem chúng về.
Đối với tôi sự thật dường như đã rất hiển nhiên là ông ta đã không mang
hạm đội đó về bởi vì ông ta mong muốn làm kiệt quệ và tê liệt các lực lượng
vũ trang của Hy Lạp, nghĩa là khiến sức mạnh của họ mòn mỏi phí hoài đi vì
mất thời gian chờ đợi trong suốt chuyến đi đến Aspendus của ông ta, và giữ
cho hai thế lực thù địch cân bằng khi không ném quả cân của mình lên bàn
cân của bên nào cả. Giả sử ông ta mong muốn chấm dứt cuộc chiến tranh
này thì ông ta đã có thể làm được ngay, dĩ nhiên ông ta đã đến theo cái cách
mà không ai nghi ngờ vào đâu được; vì chỉ cần đưa hạm đội đó đến thì chắc
chắn mười mươi là ông ta trao chiến thắng vào tay quân Lacedaemon, ngay
như hiện trạng thì hạm đội của quân này đã ngang sức với quân Athens chứ
không hề thua kém. Nhưng điều đã vạch mặt ông ta rõ nhất chính là lý do
mà ông ta viện ra để biện minh cho việc không đưa hạm đội đó về. Ông ta
nói rằng số thuyền tập hợp được ít hơn số Nhà vua đã ra lệnh; nhưng điều đó
chắc chắn sẽ chỉ làm tăng thêm uy tín cho ông ta nếu ông ta chi dùng chút ít
tiền của Nhà vua và đạt được cùng một mục đích đó với phí tổn ít hơn. Bất
luận ý định của Tissaphernes là thế nào đi chăng nữa, thì ông ta cũng đã đi