đánh dấu sự trỗi dậy thực sự đầu tiên từ Kỷ nguyên đen tối và ảnh hưởng
tới người Do Thái cũng như thế giới Ả-rập và châu Âu Kitô. Ông là con
người quốc tế. Ông viết bằng tiếng Ả-rập, nhưng quen thuộc các ngôn ngữ
khác và thường trả lời những người viết thư cho mình bằng chính ngôn ngữ
của họ. Cả cuộc đời, ông đọc đủ các loại sách, ông tuyên bố trong một bức
thư rằng mình đã đọc mọi chuyên luận được biết tới về thiên văn học, và
trong một bức thư khác rằng không có gì trong tục thờ tượng thần mà mình
không biết.
Khả năng hấp thụ khối lượng lớn tài liệu khó về cả tôn giáo lẫn thế tục của
Maimonides được phát triển từ rất sớm. Quyết tâm của ông để trình bày lại
số tài liệu đó với thế giới Do Thái một cách trật tự và hợp lý cũng vậy. Ông
chưa đầy 16 tuổi khi hoàn thành cuốn Treatise on Logic (Chuyên luận về
logic). Sau đó, năm 1158, là cuốn về thiên văn học Treatise on the
Calendar (Chuyên luận về lịch). Năm 22 tuổi, ông bắt đầu tác phẩm lớn
đầu tiên của mình, Commentary on the Mishna (Bình chú về Mishna), hoàn
thành ở Fustat vào năm 1168. Tác phẩm này tương đương với summa
các học giả Kitô, và bao gồm một số lượng rất lớn các tài liệu thế tục về
động vật, cây cỏ, hoa lá, lịch sử tự nhiên cũng như tâm lý con người. Phần
lớn tác phẩm được viết khi ông và gia đình đang tìm một nơi an toàn để
sinh sống: “Tôi bị đẩy từ đầu này sang đầu kia thế giới,” ông viết, “…Chúa
biết rằng tôi đã bình chú một số chương trong lúc lang thang, một số
chương khác lúc trên tàu.”
Sau đó, ông quay sang nhiệm vụ lớn là pháp
điển hóa luật Talmud, Mishneh Torah, trong 14 tập, mà ông mất 10 năm
mới hoàn thành vào năm 1180. Lúc này, cái chết của David buộc ông phải
làm nghề y. Ông cũng là quan tòa, và sau này trở thành người đứng đầu
cộng đồng Do Thái Ai Cập, mặc dù không bao giờ có tước hiệu chính thức
nagid. Rất nhiều người trong thế giới Do Thái viết thư hỏi ý kiến ông, và
trên 400 responsa bằng tiếng Hebrew của ông tới nay đã được in. Nhưng
ông thu xếp được thời gian vào năm 1185 để bắt đầu tác phẩm nổi tiếng
nhất và đáng chú ý nhất, gồm ba tập, Guide of the Perplexed (Hướng dẫn
