chứng minh sự tồn tại của Chúa, Mendelssohn dựa vào siêu hình học lâu
đời: a priori hay bằng chứng bản thể luận và a posteriori hay bằng chứng
vũ trụ luận. Cả hai đều bị bác bỏ, theo quan điểm chung, bởi tác phẩm Phê
phán lý tính thuần túy (1781) của Kant, xuất bản trong thập niên cuối cùng
của Mendelssohn.
Với tư cách là nhà biện giải cho tôn giáo Do Thái, Mendelssohn không
thành công lắm. Sự thật là có nhiều điều về tôn giáo này mà ông đơn giản
không tin: ý tưởng về dân tộc được Chúa chọn, sứ mệnh đối với nhân loại,
Miền đất hứa. Ông dường như đã nghĩ rằng Do Thái giáo là một tín điều
thích hợp cho một dân tộc cụ thể, nên được thực hành một cách kín đáo,
riêng tư và càng duy lý càng tốt. Ý tưởng cho rằng toàn bộ một nền văn hóa
có thể được chứa đựng trong Torah đối với ông là phi lý. Người Do Thái
nên thờ cúng ở nhà, và kể cả khi anh ta đi ra thế giới để tham gia vào nền
văn hóa châu Âu nói chung. Nhưng logic của việc này là mỗi người Do
Thái lại thuộc về nền văn hóa của những người mà anh ta cùng chung sống
với họ. Nên cộng đồng Do Thái, vốn đã duy trì sự thống nhất toàn cầu của
mình trong 1.500 năm mặc dù bị đối xử vô cùng tệ bạc, đang dần tan rã,
ngoại trừ với tư cách một đức tin riêng tư, xác tín. Đó là lý do khiến nhà
biện giải vĩ đại thời hiện đại cho Do Thái giáo, Yechezkel Kaufmann
(1889-1963), gọi Mendelssohn là “Luther của người Do Thái” - vì ông cắt
rời đức tin khỏi con người.
Nhưng Mendelssohn dường như không coi trọng logic của mình trong việc
phản đối văn hóa Torah. Ý nghĩ rằng người Do Thái, sau khi được hấp thụ
vào “nền văn hóa của các quốc gia” sẽ dần đánh mất niềm tin vào một
Chúa Do Thái, làm ông rất buồn. Đúng là ông cho rằng Do Thái giáo và
Kitô giáo có thể song hành cùng nhau, nếu Kitô giáo loại bỏ đi những sự
phi lý của nó. Nhưng ông ghét ý nghĩ người Do Thái cải sang Kitô giáo
nhằm giải phóng bản thân, ông khuyến khích quan chức Phổ là Christian
Wilhelm von Dohm xuất bản lời kêu gọi thiện chí nhưng kẻ cả của mình
cho các quyền tự do của người Do Thái, On the Improvement of the Jews as
