là Hermann Adler, người đã so sánh Herzl với Deronda (Herzl khi đó chưa
đọc cuốn này), hay Giáo sĩ trưởng Vienna là Moritz Gudemann, người nghi
ngờ ý tưởng đó nhưng nói với Herzl rằng: “Có lẽ ông là người được gọi là
Chúa.” Quan trọng nhất có triết gia Max Nordau (1849-1923), người đã đạt
được thành công vang dội vào năm 1892 với cuốn Entartung (được dịch là
Thoái hóa, London 1895), chẩn đoán căn bệnh của thời đại. Ông này coi
chủ nghĩa bài Do Thái là một trong những triệu chứng của nó và nói với
Herzl rằng: “Nếu ông điên thì chúng ta điên cùng nhau - tin tôi đi!”
Nordau là người đã chỉ ra rằng, để tránh chọc giận người Thổ, từ
Judenstaat
nên được thay bằng từ Heimstätte (trại ấp), mà cuối cùng được
dịch sang tiếng Anh là “national home” (ngôi nhà quốc gia) - một khác biệt
quan trọng được chấp nhận. Chính Nordau là người đã soạn ra phần lớn
chương trình hành động của chủ nghĩa Zion hồi đầu.
Tuy nhiên, điều mà Herzl nhanh chóng phát hiện ra là động lực của Do
Thái giáo sẽ không đến từ tầng lớp tinh hoa phương Tây hóa mà đến từ
người nghèo, đám dân thường Ostjuden túm tụm mà ông không hề biết cho
đến khi bắt đầu chiến dịch của mình, ông phát hiện ra điều này khi nói
trước cử tọa là những người Do Thái nghèo, có nguồn gốc tị nạn, ở khu
đông London. Họ gọi ông là “người của những kẻ bé nhỏ,” và “Khi tôi ngồi
trên sân ga… tôi có các cảm giác kỳ lạ. Tôi nhìn thấy và nghe thấy huyền
thoại về tôi đang được sinh ra.” Ở Đông Âu, ông nhanh chóng trở thành
một nhân vật trong huyền thoại của người nghèo. David Ben Gurion (1886-
1973) nhớ lại, khi còn là một cậu bé 10 tuổi ở Ba Lan thuộc Nga, ông ta
từng nghe đồn: “Chúa cứu thế đã tới, một người đàn ông cao lớn, đẹp trai,
một người có học của Vienna, một bác sĩ hẳn hoi.” Không như người Do
Thái tinh tế, trung lưu phương Tây, người Do Thái phương Đông chẳng thể
đùa giỡn với các lựa chọn, và coi mình là người Nga, hay thậm chí người
Ba Lan. Họ biết mình là người Do Thái và không gì hết ngoài người Do
Thái - các ông chủ người Nga của họ không bao giờ để họ quên việc đó -
và giờ đây, điều mà Herzl đang mang đến là cơ hội duy nhất cho họ trở
thành một công dân thực sự ở bất cứ đâu. Đối với Chaim Weizmann (1874-
