của người Do Thái đối với Palestine.” Weizmann là một trong những nhân
vật cao quý nhất và quan trọng nhất trong lịch sử Do Thái. Với tư cách một
lãnh đạo Zion, ông cũng khôn khéo như Herzl khi làm việc với các chính
khách thế giới, nhưng ngoài đó ra ông cũng có thể đại diện cho người
Ostjuden
- ông là một người như thế. Bầu không khí trong nhà ông ở thị
trấn Motol thuộc vùng đầm lầy Pripet Marsh hoàn toàn là bầu không khí
truyền thống. Cha ông, người đốn gỗ và thả trôi sông tới tận vùng Baltic,
thuộc lòng Bộ luật Caro và có cuốn sách yêu thích là Guide of the
Perplexed. Đúng là trên tường nhà họ, kế bên chân dung Maimonides là
chân dung Nam tước Hirsch, nhưng “cuộc Trở về” được coi là có tính tôn
giáo: giáo sĩ địa phương nói với Weizmann: “Người ta phải làm nhiều, học
nhiều, biết nhiều và chịu khổ nhiều trước khi xứng đáng với điều đó.”
Chắc chắn, Weizmann phải chịu khổ nhiều chỉ để có được một nền giáo dục
hiện đại. Không có tờ báo nào trong nhà ông. Thầy giáo trường ông, một
maskil bí mật, phải lén mang một quyển sách giáo khoa khoa học tự nhiên
tiếng Hebrew dưới vỏ bọc đi dạy các sách Tiên tri. Rồi có nhà nước Sa
hoàng mà các quy định numerus clausus của nó phân bổ tối đa 10% số chỗ
trong các trường phổ thông cho người Do Thái, kể cả ở những thành phố
nơi người Do Thái chiếm trên 50% dân số. Người ta làm mọi thứ để ngăn
người Do Thái học lên đại học. Weizmann sau này viết: “khi đọc, năm này
qua năm khác, những ukases
phức tạp rót từ St Petersburg, người ta có ấn
tượng rằng toàn bộ cỗ máy cồng kềnh của đế chế Nga rộng lớn có mục đích
duy nhất là tạo ra và tăng cường các quy định và luật lệ nhằm vây khốn sự
tồn tại của các thần dân Do Thái.” Thế nên giáo dục bao gồm “mánh khóe,
lừa dối và sỉ nhục vô tận.”
Weizmann đạt được tính kiên trì, bền bỉ và cần
cù to lớn, vào được trường Bách khoa Berlin, một trong ba trường khoa học
tốt nhất ở châu Âu, và sau này tới Thụy Sĩ, nơi ông giành được học vị tiến
sĩ hóa học tại Freiburg (1899).
Nhưng nước Anh, nơi ông tới dạy môn hóa sinh tại Đại học Manchester,
mới chính là nơi Weizmann tìm ra mục đích cuộc đời mình: tận dụng sự tồn
