Chiếm đèn pha Bảy Cạnh, vượt ngục
Vào lúc La phốt không ngờ nhất thì kíp tù nhân làm khổ sai ở Bảy Cạnh
đã bạo động chiếm pha, vượt ngục. Khi ấy đã cuối mùa gió chướng.
Từ giữa năm 1948, công việc sửa pha (Hải Đăng) đã được tiến hành.
Nhân lực ấy trong tù nhân ở Sở Lưới và Chỉ Tồn. Buổi sáng sớm kíp khổ
sai phải theo sà lan chở vật liệu sang Bảy Cạnh. Sau 2 giờ đồng hồ bị sóng
gió nhồi lắc, họ lại phải lội xuống nước, chuyển vật liệu vào bờ rồi chia
nhau gùi lên đỉnh pha cao 200m. Sóng gió, nắng hè, dốc núi, đòn roi làm
cho họ kiệt sức. Chiều tối họ lại theo sà lan về banh. Kíp tù làm khổ sai
Bảy Cạnh chỉ được vài ngày là ốm hết nên chúng lại phải đổi nhân lực cho
các kíp khác.
Bảy Cạnh trong những ngày ấy trở thành sở khổ sai khủng khiếp và cũng
là nơi thôi thúc chí vượt ngục của tù nhân. Kíp Chỉ Tồn và Sở Lưới do Thái
Mập và Hồng Võ Sĩ chỉ huy chuyển vật liệu từ tàu Nicôlô sang Bảy Cạnh
đã tính cướp tàu vượt đảo. Do bọn gác ngục rất cảnh giác và thiếu sự nhất
trí của nhóm tù tư pháp (Tô Minh Nhật, Tư Phát) nên việc ấy không thành.
Lần khác, ba tù nhân làm khổ sai ở Bảy Cạnh là nguyên Văn Tuy, Lục,
Ngàn đã trốn lên rừng tre phía tây đảo này để đóng bè vượt ngục. Nhà tù
phải đưa một tiểu đội lính, một tốp gác dang và một đội Rờsẹc truy lừng cả
tuần. Cả ba người tù vượt ngục đều bị bắt về sở Rờsẹc, bị tra tấn đến mức
không ai còn nhận ra hình hài, mặt mũi nữa.
Đầu tháng 5 năm 1949, Giám đốc nhà tù quyết định đưa một kíp tù sang
ở hẳn hòn Bảy Cạnh để giảm bớt thời gian đi và về, tăng hiệu quả công
việc. Kíp gồm 4 tù nhân, chọn trong số tù vừa ở Khám Lớn ra được 2 ngày.
Anh Đặng Xuân Hà được chỉ định làm đại diện kíp, sau đó đã được anh em
bầu làm Chủ tịch Ban chấp hành tù nhân khu Bảy Cạnh. Đặng Xuân Hà tức
Hà Lèo quê ở Huế, là cán bộ tình báo Khu 6 bị bắt tại Nha Trang, đưa về
Sài Gòn (3-1948). Tại Khám Lớn, Hà Lèo đã được nghe về hàng chục cuộc
