Nhận rõ các thủ đoạn lừa mị và bóc lột lao động của địch, các em đã
tham gia các phong trào đấu tranh chống khổ sai, phá hoại sản xuất, làm
thất bại kế hoạch “ngũ niên tự túc” của Nguyễn Văn Vệ. Nhiều thiếu niên
đã dũng cảm tham gia phong trào chống chào cờ như Trần Lịch, Đặng Xi,
Huỳnh Ngọc Huệ, Lê Văn Hiệp, Sáng... Nhiều người trở thành cốt cán
trong phong trào Đồng Khởi (8-1970) ở Trại II, Trại III, Trại V sau này.
Sau cuộc đấu tranh chống mắm ruốc và chống còng tháng 11 năm 1969,
địch gom số tù bại lết ở Trại IV về Chuồng Bò, một chi nhánh trực thuộc
Trại IV biệt lập do Ban Chuyên môn của Lê Văn Khương trực tiếp phụ
trách. Họ bị đói khát lâu ngày, cơ thế tàn tạ và thiếu dinh dưỡng trầm trọng.
Giờ tắm nắng, hàng trăm người tù lết ra sân bứt từng nắm cỏ cú (cỏ gấu),
cỏ mần trầu ăn.
Hai tên ác ôn Lê Văn Khương và Nguyễn Văn Rỗng cho bọn trật tự đánh
đập họ đổ máu trên sân cỏ, đưa tất cả vào trại rồi cho trật tự nhố sạch cỏ
trong sân, không cho tù ăn. Tên Rồng tuyên bố) “Cỏ này của chính phủ
quốc gia. Các anh không chào cờ, không thừa nhận chính phủ quôc gia nên
không được ăn”.
Đầu năm 1970, số tù bại lết lên đến 193 người, địch đưa về nhà dù Trại
VII. Nhà dù được lập tạm theo kiểu lều dã chiến giữa bãi cát trống thuộc
khu vực Trại VII đang xây dựng dở dang. Thiếu tá Nguyễn Văn Vệ cho
dựng khu nhà dù này từ tháng 5-1968 theo chỉ thị của Bộ Nội vụ để chuẩn
bị tiếp nhận thêm 5.000 can phạm mới bị bắt sau Tết Mậu Thân. Khu vực
nhà dù có 4 lều liền nhau, quây bằng tăng (tente) quân dụng của Mỹ, có sạp
tre lót sàn nằm trên cát. Ban ngày, hơi cát nóng bỏng bốc lên cùng mái tăng
hấp nóng hắt xuống thiêu đốt người tù. Nửa đêm, khí đất xông lên lạnh
ngắt. Gió thổi cát bụi mù mịt, bữa cơm nào cũng trộn cát.
Tù bại lết vốn là những người đã có một quá trình đấu tranh kiên cường
trong tù, đến lúc này vẫn là lực lượng xung kích trong đấu tranh chống
địch. Một số cán bộ của Thành đoàn và Đặc khu Sài Gòn - Gia Định hình
thành lực lượng nòng cốt trong Ban lãnh đạo tù bại lết, trong đó có Phan
Trọng Danh, Đỗ Hoàng Hải (Hồ Thái Hòa), Nguyễn Văn Mẫn, Tôn Thất
