Như vậy, cuộc chiến tranh thế giới lần thứ nhất đứng về cả hai phe
tham chiến mà xét thì đều là chiến tranh ăn cướp, chiến tranh đế quốc, hậu
quả của sự phát triển các lực lượng kinh tế, chính trị trên nền tảng chủ
nghĩa tư bản độc quyền.
Để che đậy tính chất phi nghĩa của cuộc chiến tranh, giai cấp tư sản
các nước đế quốc đã ra sức tuyên truyền để lôi kéo quần chúng ủng hộ
mình trong việc tiến hành chiến tranh. Các nước đều nêu lên khẩu hiệu
chiến tranh để bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ văn hóa, bảo vệ tự do của các dân
tộc. Không phải chỉ ở Anh, Pháp, Đức, Nga mà ở bất cứ nước nào, các
đảng tư sản và chính phủ đế quốc cũng đều che giấu mục đích thật sự của
cuộc chiến tranh. Họ tìm cách làm cho nhân dân tin rằng tiến hành chiến
tranh là để cứu vớt dân tộc, cố chứng minh rằng nước mình bị tấn công nên
phải tiến hành chiến tranh để bảo vệ Tổ quốc. Luận điệu tuyên truyền giả
dối đó đã gây nên nhiều hậu quả tai hại trong phong trào công nhân và quần
chúng nhân dân, không thấy rõ bản chất phản động của cuộc chiến tranh đế
quốc chủ nghĩa.
II - CHIẾN TRANH THẾ GIỚI LẦN THỨ
NHẤT BÙNG NỔ, QUÁ TRÌNH DIỄN BIẾN
CỦACUỘCCHIẾN TRANH
Đến đầu thế kỷ XX, châu Âu bị phân chia thành 2 tập đoàn đế quốc:
một bên là các nước Hiệp ước gồm có Anh, Pháp, Nga, sau thêm Nhật
(1914), Ý (1915) và một bên là phe Liên minh gồm nước Đức, Áo-Hung,
sau thêm Thổ Nhĩ Kỳ (1914), Bungari (1915).
Các cuộc khủng hoảng về vấn đề Marốc ở Bắc Phi (1905-1906 và
1911) và chiến tranh ở Ban Căng (1912-1913) là những tiếng súng báo hiệu
khả năng nổ ra chiến tranh thế giới đang đến gần và khó tránh khỏi. Đến
năm 1914, sự chuẩn bị chiến tranh của hai phe đế quốc chủ nghĩa trên cơ
bản đã xong.
