Ở Đức và Áo- Hung, chi phí quân sự chừng 4.000 triệu mác, chi phí
quân sự ở Anh, Nga và Pháp chừng 4.760 triệu mác. Đức đã chuẩn bị xong
8 triệu quân được huấn luyện cẩn thận. Hàng năm, các nước Hiệp ước họp
hội nghị các bộ tổng tham mưu, đặt kế hoạch tỉ mỉ về việc tác chiến chung.
Hai bên chỉ còn chờ thời cơ để gây chiến tranh.
Ngày 28 tháng 6 năm 1914, chính phủ Áo-Hung tổ chức một cuộc tập
trận ở Bôxnia. Thái tử Áo là Phơranxơ Phécđinan khi đến thủ đô Bôxnia là
Xaragiêvô để tham quan cuộc tập trận thì bị những người thuộc tổ chức
“Bàn tay đen” ám sát. Đó là một tổ chức yêu nước Xécbi chống ách thống
trị của đế quốc Áo-Hung.
1. Chiến tranh bùng nổ
Vụ ám sát ở Xaragiêvô khiến đế quốc Đức có được cái cớ mà họ
mong mỏi từ lâu.
Vinhem II lợi dụng ngay cớ đó, hùng hổ đòi Áo phải lập tức tuyên
chiến với Xécbi. Mặc dầu
Xécbi đã chịu nhận hầu hết những điều kiện trong tối hậu thư, nhưng
ngày 28-7-1914, ÁoHung vẫn tuyên chiến với Xécbi. Đức và Nga cùng một
lúc đều động viên để viện trợ lực lượng đồng minh của mình: Đức viện trợ
Áo-Hung, Nga giúp đỡ Xécbi.
Ngày 1-8-1914 Đức tuyên chiến với Nga. Hai hôm sau, tức ngày 3-8,
Đức tuyên chiến với Pháp.
Kế hoạch tác chiến của Đức do tổng tham mưu trưởng Sơliphen đặt ra,
dự định đầu tiên sẽ đánh một đòn chí mạng vào Pháp, đánh bại Pháp chớp
nhoáng trong vòng nửa tháng rồi sẽ điều chủ lực sang mặt trận Nga. Kế
hoạch của Sơliphen xuất phát từ hai giả thiết: một cho rằng Anh không lập
tức tham chiến ngay, hai là Nga còn cần phải một thời gian nữa mới có thể
động viên được lực lượng, mà trong thời gian đó, Đức có thể hoàn toàn
đánh bại Pháp. Nhưng cả 2 giả thiết đều sai lầm. Ngày 4-8, một ngày sau
khi Đức tuyên chiến với Pháp, Anh đã tuyên chiến với Đức. Còn Nga thì đã
