Mutsuhitô, vừa lên ngôi mới 15 tuổi.
2. Thiên hoàng Minh Trị lên nắm quyền
Như vậy, quyền lực Shôgun của dòng họ Tôkugawa kéo dài 265 năm
đã kết thúc, lịch sử Nhật Bản sang một trang mới. Ngày 3-1-1868 Thiên
hoàng ra lệnh truất quyền Shôgun và thành lập Chính phủ mới. Các lực
lượng quân sự của Satsuma và Choshu được giao phó bảo vệ chính phủ
hoàng triều.
Shôgun Keiki sau khi bị tước bỏ quyền lợi liền nổi dậy kéo quân về
Kyôtô. Nhưng lực lượng quân sự của Thiên hoàng cùng với các phiên
Satsuma, Choshu đã đánh tan đạo quân của Keiki. Bị thất bại, Keiki chạy
về Edô, sau đó đầu hàng. Nhà vua tha cho trở về lãnh địa, nhưng vẫn được
lãnh tước hiệu quý tộc cao nhất.
Cuộc đấu tranh chuyển quyền lực từ Shôgun sang Minh Trị, thực ra
không phải là cuộc “trả lại quyền bính”, mà đã đánh dấu một bước đi lên,
đổi mới có ý nghĩa cách mạng.
Một chính quyền mới được thành lập do Thiên hoàng đứng đầu tuyên
bố sẽ lập một nghị viện có khả năng phản ánh ý kiến rộng rãi của quần
chúng nhân dân. Đẳng cấp quý tộc tư sản hóa (Samurai) là lực lượng chủ
yếu trong chính quyền mới mong muốn canh tân đất nước, mặc dầu còn
nhiều hạn chế.
Cuộc cải cách hành chính được thực thi ngay vào giữa tháng 6-1869.
Các công quốc trao trả quyền quản lý đất đai và cùng với cư dân trong lãnh
địa tạo nên hệ thống hành chính thống nhất trong cả nước. Thiên hoàng
nắm quyền lãnh đạo tối cao, các lãnh chúa được bổ nhiệm chức vụ tri
huyện. Xóa bỏ tước hiệu Daimyô, đổi thành Kadoku (quý tộc cấp cao) và
tầng lớp Samurai là Shidoku (sĩ tộc) và Xôdudôku (tốt tộc), các tầng lớp
khác là bình dân. Chế độ đẳng cấp của Nhật Bản bước đầu thay đổi. Chế độ
thu tô lãnh địa thay bằng chế độ lương bổng. Tháng 7-1869 tiến hành cải
cách quan chế, thành lập các bộ và cử các bộ trưởng.
