người Ấn Độ, hoặc giữa những thương nhân Trung Quốc, Ảrập, Ấn Độ với
nước ngoài rất phát triển. Nhờ có thế lực kinh tế, các lãnh chúa trấn thủ các
cảng, có quyền lực lớn hơn các lãnh chúa trấn thủ trong các quận khác của
vương quốc. Xu hướng phát triển thành những đơn vị thống trị độc lập với
vương quốc của các trấn cảng đã khá phổ biến. Công ty Đông Ấn Độ của
Hà Lan (V.O.C) nhờ vậy đã tìm được đồng minh chống lại quyền khống
chế của Suntan làm suy yếu nền thống trị của Suntan và bắt các vương
quốc khuất phục.
Sự phát triển của xã hội Inđônêxia cũng được phản ánh trong việc đấu
tranh trên vũ đài chính trị ở Inđônêxia lúc bấy giờ.
Trước khi người Hà Lan đến Inđônêxia vào thế kỷ XIV-XV, cùng với
sự suy yếu của vương triều Magiapahít theo Ấn Độ giáo, đạo Ítxlam đã tìm
được chỗ đứng vững chắc. Nó trở thành vũ khí tư tưởng để các lãnh chúa
địa phương, nhất là lãnh chúa ở các vùng duyên hải thương nghiệp phát
triển, tập hợp lực lượng đấu tranh chống lại vương triều Magiapahít. Đạo
Ítxlam xâm nhập theo con đường buôn bán của các thương nhân Ảrập; bây
giờ trở thành vũ khí của tầng lớp thương nhân quý tộc và bọn thống trị mới.
Đầu thế kỷ XVI, đế quốc Ấn Độ giáo Magiapahít bị tiêu diệt. Đất của
vương quốc này chia thành nhiều vương quốc Ítxlam. Tình hình đó tạo điều
kiện thuận lợi cho tư bản phương Tây vào xâu xé xứ này.
2. Thực dân Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha xâm nhập Inđônêxia
Trong quá trình tìm đường đi sang phương Đông theo ven biển châu
Phi; mùa xuân năm 1498, Vátxcôđa Gama dẫn một đội thương thuyền đến
thành phố Calicút ở Ấn Độ, tháng 8 năm sau, chở đầy hương liệu, vàng bạc
cùng các thứ hàng xa xỉ của phương Đông về châu Âu. Các thương nhân
châu Âu lục tục theo nhau đến Ấn Độ và tiến vào quần đảo Inđônêxia. Sự
phát hiện những con đường hàng hải đã dẫn đến cuộc cách mạng thương
nghiệp ở châu Âu. Và, bá quyền về thương nghiệp là tham vọng cao nhất
của tư bản phương Tây khi đó đang khát khao phát triển thế lực kinh tế.
