Bồ Đào Nha là nước thực dân xuất hiện đầu tiên trên quần đảo này.
Vốn đã có một vài cứ điểm trên bờ phía Tây Ấn Độ, năm 1509 người Bồ có
âm mưu mở rộng thế lực sang Đông Nam Á, liền phái chiến hạm đến Achê
(Xumatơra). Sau khi phát hiện vị trí quan trọng có tính chất chiến lược của
eo biển Malắcca và chiếm được vùng Goa nằm trên phía Bắc Calicút (Ấn
Độ), xây dựng cứ điểm khống chế vùng biển thông thương Ảrập, người Bồ
âm mưu chiếm con đường biển qua eo Malắcca. Năm 1511, người Bồ
chiếm Malắcca, xây dựng được điểm chốt thương nghiệp quan trọng. Năm
sau, họ tiến xa hơn, xây dựng thương điếm trên đảo Ambon ở Mêluku
(quần đảo hương liệu ở phía Đông Inđônêxia). Năm 1592 họ xây dựng
pháo đài ở Técnát và chiếm độc quyền mua bán hương liệu.
Do lực lượng có hạn, thực dân Bồ Đào Nha thường không chiếm lĩnh
nhiều đất đai mà chỉ xây dựng một số căn cứ kiên cố ở vịnh Ba Tư, ven
biển Ấn Độ và các cứ điểm có tính chất chiến lược trên quần đảo
Inđônêxia. Từ đó, họ tỏa ra tiến hành chiến tranh chinh phục các bộ lạc, bắt
các bộ lạc cống nạp, đồng thời buôn bán nô lệ một cách dã man.
Tiếp theo người Bồ Đào Nha, người Tây Ban Nha cũng tấn công vào
thị trường hương liệu của quần đảo Inđônêxia. Năm 1522, người Tây Ban
Nha đến Môlucku, lên đảo Tiđo lập trạm buôn bán ở đấy. Tây Ban Nha lợi
dụng mối thù hằn xích mích giữa các bộ lạc, các vương quốc với nhau để
trục lợi và cạnh tranh với Bồ Đào Nha. Cuộc đấu tranh kết thúc bằng sự
thỏa hiệp của cả hai bên, người Bồ bồi thường cho Tây Ban Nha một số
vàng, Tây Ban Nha chuyển sang hoạt động ở vùng Philippin. Năm 1580
ngay chính nước Bồ Đào Nha bị Tây Ban Nha chiếm, người Bồ bị tấn công
khắp nơi.
3. Sự xâm lược của Công ty Đông Ấn Hà và phong trào kháng
chiến của Tơrunô
Giôgiô
