có tính chất tư vấn. Năm 1909, Hội đồng mở rộng đến 15 người trong đó
không có một người Miến nào được tham gia.
Trong bộ máy nhà nước, nhất là ở cấp cao, nơi nào không đủ người
Anh, bọn thực dân dùng người Ấn Độ. Quân đội và cảnh sát phần lớn là
người Ấn. Về sau có cả người Miến tham gia, nhưng chủ yếu là các dân tộc
thiểu số. Bằng thủ đoạn này thực dân Anh muốn gây sự thù hằn giữa người
Miến với người Ấn, giữa các dân tộc ở Miến hòng thực hiện chính sách
“chia để trị”.
2. Thực dân Anh tăng cường bóc lột Miến Điện
Hình thức bóc lột chủ yếu của thực dân Anh ở Miến Điện là thuế hiện
vật đánh vào ruộng đất. Thuế này chiếm đến hơn nửa giá trị tổng số các
loại thuế. Tútgi có trách nhiệm thu thuế nộp cho thực dân Anh, chúng được
hưởng 10% số thuế thu được. Các loại thuế ngày càng nhiều và mức thuế
ngày càng cao là một gánh nặng đè lên vai nông dân lao động, làm cho đời
sống của họ ngày càng điêu đứng, cực khổ.
Nhằm bóc lột và vơ vét lúa gạo, thực dân Anh mở rộng diện tích cấy
lúa. Năm 1865 ở Hạ Miến ruộng cấy lúa chỉ chiếm 993.000 acrơ (1 acrơ =
0,4047 ha), năm 1880 diện tích này tăng lên hơn gấp 3 và đến năm 1960
tăng gần 7 lần. Tư bản Anh xuất khẩu gạo vơ vét bằng thuế và thu mua với
giá rẻ mạt. Nhờ khai thông kênh Xuyê (1869) nên gạo Miến Điện được bán
sang Âu châu với một khối lượng lớn. Giá thóc ngày càng tăng: năm 1860
giá 100 thùng thóc là 45 rupi, năm 1880 tăng lên 100 rupi. Trong khoảng
mấy chục năm, Miến Điện là nước xuất cảng gạo nhiều nhất thế giới. Đối
với một thuộc địa, quyền khai thác và xuất khẩu ở trong tay đế quốc thực
dân thì số lượng gạo (và các hàng hóa khác) bán ra ngoài càng tăng chỉ có
nghĩa là tài nguyên đất nước càng bị bòn rút, nhân dân càng khổ cực.
Thóc gạo được sản xuất bằng phương pháp canh tác hết sức thô sơ
theo lối phong kiến.
