1/5. Nhiều khi họ còn phải nạp thêm những khoản phụ khác, nên đời sống
rất cực khổ, luôn luôn bị đe dọa bởi nạn đói và bệnh dịch. Các nghề thủ
công còn gắn chặt với kinh tế gia đình, ở các thành phố xuất hiện công
trường thủ công dệt vải, dệt thảm và lò rèn. Một phần sản phẩm được bán
ra nước ngoài, còn chủ yếu là cung cấp cho thị trường trong nước.
Từ đầu thế kỷ XIX, các nước phương Tây chú ý nhiều đến Ba Tư vì vị
trí chiến lược quân sự, con đường thương mại thuận lợi, thị trường khai
thác và tiêu thụ hàng hóa của nó. Những cuộc chiến tranh xâm lược của
Anh, Pháp, Nga diễn ra liên tiếp trong nửa đầu thế kỷ XIX làm cho Ba Tư
dần dần mất quyền tự chủ. Năm 1841, vua Ba Tư phải ký với Anh bản hiệp
ước không bình đẳng quy định cho Anh quyền trị ngoại và tự do mua hàng
không chịu thuế. Hàng Anh nhập vào Ba Tư không bị đánh thuế quá 5%.
Năm 1845 những điều khoản tương tự lại được ký kết với Nga, Pháp, các
nước châu Âu khác và cả với Mỹ.
2. Phong trào “Babít” (1844-1852)
Chế độ phong kiến thống trị tàn bạo và thối nát ngày càng đè nặng lên
quần chúng. Do sự thỏa hiệp của triều đình, hàng hóa nước ngoài tràn vào
trong nước, bóp chết các ngành thủ công và thương nghiệp của Ba Tư. Đại
đa số quần chúng nhân dân, thợ thủ công và thương nhân bất mãn với chế
độ đương thời, tỏ thái độ phản kháng. Trong điều kiện đó, cuộc khởi nghĩa
“Babít” bùng nổ và kéo dài từ năm 1844 đến 1852, có tiếng vang rất lớn.
Người khởi xướng phong trào này là Ali Môhamét, xuất thân từ một
gia đình thương nhân, bản thân đã từng tham gia buôn bán. Ali Môhamét tự
nhận là “Bap”, tiếng Ba Tư ,có nghĩa là “Ngưỡng cửa” để nói rằng ý chí
của thần đi qua “Ngưỡng cửa” này sẽ truyền đạt đến nhân dân. Ông tuyên
truyền Chúa cứu thế, Makhơdi, sắp giáng trần để lập nên một vương quốc
chính nghĩa trên trái đất. Từ chữ “Bap” những người tham gia phong trào
được gọi là “Babít” gồm nông dân, thợ thủ công, những người buôn bán
nhỏ tiến hành đấu tranh chống phong kiến và, về khách quan, chống sự
