chức những người vô sản thành giai cấp, lật đổ sự thống trị của giai cấp tư
sản, giai cấp vô sản giành lấy chính quyền. Muốn giành được chính quyền
và sử dụng chính quyền đó vào mục đích của giai cấp vô sản thì phải trải
qua cách mạng vô sản, phải dùng bạo lực cách mạng. Chính quyền, nói cho
đúng ra là “bạo lực có tổ chức của một giai cấp để trấn áp một giai cấp
khác”, cho nên sau khi nắm được chính quyền, giai cấp vô sản “phải dùng
bạo lực tiêu diệt chế độ sản xuất cũ”. Trong các công trình sau này, Mác,
Ăngghen và Lênin không ngừng phát triển học thuyết về chuyên chính vô
sản nhằm xây dựng chính quyền vô sản và giải phóng người lao động.
Kết thúc chương II, “Tuyên ngôn”, nêu lên một số biện pháp cụ thể
mà nhà nước vô sản phải tiến hành nhằm tiêu diệt chế độ sở hữu tư nhân về
tư liệu sản xuất, xây dựng chế độ sở hữu công cộng và thiết lập chế độ xã
hội mới.
Trong chương III, để phát triển và bảo vệ chân lý của chủ nghĩa cộng
sản khoa học, Mác và Ăngghen phê phán các loại quan điểm xã hội chủ
nghĩa không mang tính giai cấp vô sản. Tuy vậy, các ông rất chú ý tới chủ
nghĩa xã hội không tưởng mà đại biểu xuất sắc là Xanh Ximông, Phuariê và
Ôoen. Những nhà xã hội chủ nghĩa không tưởng nhìn thấy đối kháng giai
cấp trong xã hội, họ đả kích cơ sở xã hội đương thời và có những kết luận
tích cực về xã hội tương lai. Nhưng họ không nhìn thấy vai trò và tính chất
cách mạng của giai cấp vô sản mà chỉ muốn cải tạo xã hội theo những kế
hoạch chủ quan, muốn thực hiện bằng biện pháp hòa bình với những cuộc
thí nghiệm luôn luôn thất bại. Tuy vậy, những lập luận của các nhà XHCN
không tưởng cũng khơi gợi nhiều sáng kiến mới về việc xây dựng xã hội
mới. Vì thế, CNXH không tưởng Pháp thời đó được coi như một cội nguồn
của học thuyết Mác.
Trong chương IV, Mác và Ăngghen đề ra những nguyên lý cơ bản về
sách lược của Đảng Cộng sản trong cuộc đấu tranh cho dân chú và chủ
nghĩa xã hội.
