Trong những ngày cuối tháng 3, do ảnh hưởng của cuộc cách mạng ở
Pari, nhiều trung tâm công nghiệp lớn của Pháp như Lyông, Xanh Echiên,
Lơ Cơrơdô, Mácxây, Tuludơ, Nácbon và Limôgiơ, nhân dân lao động đã
khởi nghĩa, giành chính quyền và thành lập công xã địa phương. Nhưng
những công xã này, không có sự chỉ huy thống nhất, hoạt động lẻ tẻ, rời rạc
nên chỉ tồn tại được gần 10 ngày. Do đó, công xã ở các địa phương không
thể trở thành lực lượng hỗ trợ cho Pari cách mạng.
Sắc lệnh đầu tiên của Còng xã quyết định bãi bỏ quân đội thường trực
cũ - một đội quân nhà nghề được sử dụng để chống lại nhân dân - và thay
thế bằng lực lượng vũ trang nhân dân. Công xã cũng thủ tiêu bộ máy cảnh
sát cũ. Việc giữ gìn an ninh trật tự trong thành phố do công nhân vũ trang
đảm nhiệm.
Như vậy, giai cấp vô sản Pari đã thực hiện điều quan trọng nhất của
cách mạng vô sản tức là tổ chức và vũ trang cho tất cả những bộ phận
nghèo nhất, bị bóc lột trong nhân dân để họ tự mình trực tiếp nắm lấy tất cả
những cơ quan chính quyền Nhà nước, để họ tự mình tổ chức những cơ
quan của chính quyền này.
Công xã đã thay bộ máy chính quyền của giai cấp tư sản theo kiểu
nghị viện bằng cách thành lập chính quyền của giai cấp công nhân dựa trên
cơ sở dân chủ vô sản, thực sự vì quyền lợi của đa số bị bóc lột chống lại
thiểu số đi bóc lột. Cơ quan tối cao của Nhà nước, là Hội đồng Công xã do
phổ thông đầu phiếu bầu ra. Công xã quy định những ủy viên nào không
được nhân dân tín nhiệm nữa thì có thể bị bãi miễn và cán bộ nhân viên
Nhà nước được lĩnh lương ngang với mức lương trung bình của công nhân.
Hội đồng Công xã ban bố luật pháp và tổ chức 10 ủy ban để thi hành pháp
luật. Các ủy ban này đều chịu trách nhiệm trước Hội đồng Công xã, mỗi ủy
ban do một ủy viên của Hội đồng làm chủ tịch. Như vậy là chính ngay
những ủy viên của Hội đồng Công xã đã tự mình thi hành những luật pháp
do Hội đồng ban bố.
