Nam
32
. Năm 1971, Trung Quốc đột nhiên chơi trò “ngoại giao bóng bàn”,
bí mật mời H.Kítxinhgiơ - Cố vấn an ninh của Tổng thống Mỹ tới Bắc
Kinh để dàn xếp, chuẩn bị cho chuyến đi của Níchxơn đến Bắc Kinh vào
tháng 2-1972, Đảng, Nhà nước Việt Nam cử Thủ tướng Phạm Văn Đồng
thương thuyết, đề nghị Trung Quốc không tiếp Níchxơn và mặc dù chuyến
đi không thành công, nhưng Việt Nam vẫn tỏ ra tế nhị và kiềm chế các
phản ứng. Qua các hoạt động kể trên, có thể thấy, Việt Nam đã tạo dựng
được mối quan hệ phù hợp với cả Liên Xô và Trung Quốc, dựa trên cơ sở
vừa hợp tác, vừa đấu tranh, không đứng về bên nào, không vì quan hệ với
nước này mà đối kháng với nước kia.
Tuy nhiên, khi đặt mục tiêu giữ vững cân bằng trong quan hệ với
Liên Xô và Trung Quốc, tăng cường củng cố tình đoàn kết xã hội chủ
nghĩa, Đảng, Nhà nước Việt Nam cũng bày tỏ rõ quan điểm của mình.
Trước thực tế là Liên Xô và Trung Quốc đang điều chỉnh chính sách đối
ngoại của mình một cách mạnh mẽ, nhằm phục vụ lợi ích chiến lược của
mỗi nước, nhất là thái độ của Trung Quốc đối với Mỹ, thì một mặt, Việt
Nam lên tiếng tuyên bố về quyền độc lập tự chủ của mình, báo chí Việt
Nam đăng tải các bài bình luận khẳng định rằng thời đại của các nước lớn
áp đặt các nước nhỏ theo ý của mình không còn nữa, nhưng những tuyên
bố chính thức của Việt Nam vẫn đề cao quan hệ, sự giúp đỡ của Trung
Quốc và Liên Xô; mặt khác, Việt Nam yêu cầu Liên Xô, Trung Quốc giữ
vững lập trường ủng hộ Việt Nam trên phương diện chính trị, ủng hộ tính
chính nghĩa của cuộc kháng chiến chống Mỹ vì độc lập dân tộc và hoà
bình, thống nhất đất nước của nhân dân Việt Nam; đề nghị các nước bạn
thể hiện lập trường đó trên các diễn đàn quốc tế, trong hoạt động ở Liên
hợp quốc và nhất là trong quan hệ với Mỹ. Chính thái độ của Việt Nam đã
có tác động nhất định tới hai nước này. Trong tuyên bố công khai sau khi
tiếp Kítxinhgiơ vào năm 1971, Trung Quốc nhấn mạnh, vấn đề Việt Nam
phải do chính người Việt Nam quyết định, còn Liên Xô cũng thường xuyên
khẳng định tinh thần đoàn kết, ủng hộ Việt Nam.
