Trong điều kiện giữa các nước xã hội chủ nghĩa nảy sinh bất
đồng, Liên Xô và Trong Quốc đang có mâu thuẫn sâu sắc, bằng những
nỗ lực cao độ, những bước đi sách lược linh hoạt, Đảng, Nhà nước
Việt Nam đã thành công trong việc tranh thủ Liên Xô, Trung Quốc và
các nước xã hội chủ nghĩa từng bước đồng tình, đi đến ủng hộ đường
lối, mục tiêu, lập trường, quyết tâm chiến đấu của nhân dân Việt Nam.
Các nước xã hội chủ nghĩa đã tích cực ủng hộ cuộc kháng chiến chống
Mỹ một cách toàn diện. Mỗi bước phiêu lưu, mỗi tính toán leo thang,
nhà cầm quyền Mỹ đều phải cân nhắc phản ứng của Liên Xô, Trung
Quốc, của các nước xã hội chủ nghĩa. Việt Nam đã tận dụng vai trò
quan trọng của Liên Xô, Trung Quốc và các nước xã hội chủ nghĩa
trên trường quốc tế, đặc biệt đối với các tổ chức dân chủ, hoà bình, với
phong trào giải phóng dân tộc để tạo những điều kiện thuận lợi cho
cuộc kháng chiến. Việt Nam tranh thủ được các viện trợ không hoàn
lại, cho vay không tính lãi với nhiều chương trình kinh tế, thương mại,
lương thực, ngoại tệ... và đặc biệt là viện trợ quân sự của cả Liên Xô,
Trung Quốc. Riêng về viện trợ vật chất, trong toàn bộ cuộc kháng
chiến chống Mỹ, tổng khối lượng viện trợ quốc tế cho Việt Nam ước
tính 2.362.682 tấn, trị giá 7 tỷ rúp
73
. Sự viện trợ của các nước xã hội
chủ nghĩa (đứng đầu là Liên Xô, Trung Quốc) to lớn về khối lượng,
toàn diện về chủng loại, kịp thời theo yêu cầu của Việt Nam đã tạo ra
cho cuộc kháng chiến sức mạnh cần và đủ để hạn chế một phần sức
mạnh của Mỹ, bảo đảm cho nhân dân Việt Nam đánh thắng cuộc chiến
tranh xâm lược quy mô lớn. Suốt 21 năm kháng chiến chống Mỹ, cứu
nước Liên minh đoàn kết chiến đấu ba nước Đông Dương xây dựng
trên nguyên tắc "hợp tác trên cơ sở bình đẳng tuyệt đối giữa các nước
có chủ quyền"
74
và nguyện vọng chính đáng của mỗi dân tộc, không
ngừng được củng cố, vun đắp vì lợi ích chung. Sự phối hợp nhịp
nhàng giữa ba chiến trường Lào, Campuchia, miền Nam Việt Nam đã
buộc quân đội Mỹ và quân đội Sài Gòn phải phân tán lực lượng để đối
phó. Điều này đã tạo điều kiện cho mỗi nước, cho chiến trường chính
